“Amerika kıtaları, kazandıkları ve sürdürdükleri özgür ve bağımsız durum nedeniyle, gelecekte herhangi bir Avrupa gücü tarafından sömürgeleştirilecek konular olarak değerlendirilmemelidir.” James Monroe[1]
1776’da Büyük Britanya’dan bağımsızlığını ilan etmesine rağmen genç Amerika Birleşik Devletleri, iki okyanus ile çevrili ana kara topraklarının savunmasına esas teşkil eden Monroe Doktrini ile iki temel stratejik temel argümanı bağımsızlığının kırmızı çizgisi olarak benimsemiştir: ABD, Avrupa’nın Amerika kıtasına müdahalesine müsamaha göstermeyecektir; çünkü ABD, Amerika kıtasını kendi nüfuz alanı olarak görmektedir. Bu bağlamda, Monroe, Amerika kıtasının sömürgeciliğe kapalı olduğunu ilan etmiştir. 2026 Yeni yıl kutlamaları gelirken, Güney Amerika’da yeni bir savaş başlar mı? Maduro rejimi devrilir mi?
Hem Amerika Birleşik Devletleri’nin devrim geçmişine hem de 1823 yılına gelindiğinde Latin Amerika’daki devletleri bu kapsamda kabul eden dış politika ve güvenlik anlayışı, iki yüzyıl sonra Çin’in Karayip denizinde, jeopolitik ve ekonomik meydan okuması karşısında, sessizliğini bozmaktadır. Nitekim, ABD Başkanı Donald Trump, 23 Eylül 2025’te, uyuşturucu kaçakçılığıyla bağlantılı olduğu iddia edilen kişileri açıkça “yok etmekle ” tehdit ettiği dramatik bir konuşma yaptı. Uluslararası hukuka ve usulüne aykırı bir davranış olarak algılanan bu açıklama, ABD’nin onlarca yıldır sürdürdüğü Uyuşturucuyla Mücadele Savaşı’ndaki son tırmanışa atıfta bulunuyordu. Bu savaş, tarihsel olarak Latin Amerika’daki ABD dış müdahalesini meşrulaştırmak için kullanılmıştı ve şimdi de Venezuela’yı hedef alıyor.[2] ABD Karayipler’de donanma kuvvetlerini topladı. Trump yönetimi, iddia edilen uyuşturucu kaçakçılığı teknelerine asgari 20 saldırı düzenlemiştir. ABD Ordusu Sekreteri Dan Driscoll yaptığı açıklamada, ABD ordusunun Venezuela’da harekete geçmeye “istenirse hazır olacağını” açıklamıştır. [3] Amerika Birleşik Devletleri ve Venezuela savaşın eşiğinde. Savunma Bakanı 13 Kasım’da, ABD Güney Komutanlığı (SOUTHCOM) ve geçen ay kurulan yeni bir ortak görev gücü liderliğinde, “Vatanımızı savunmak” ve “yarımküremizden narko-teröristleri uzaklaştırmak” amacıyla Güney Mızrağı Harekâtı’nın başladığını duyurmuştur. [4] ABD Başkanı Donald Trump’ın Venezuela’daki askerî harekât için güncellenmiş seçenekleri gözden geçirmek üzere bir brifing aldığını bildirildi. ABD Başkanı Donald Trump, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun günlerinin sayılı olduğuna inandığını ve Venezuela’ya kara saldırıları düzenlenebileceğini açıklamıştır. Son birkaç ayda Beyaz Saray, Venezuela’ya yönelik söylemini ve eylemini yoğunlaştırmıştır. Trump, “Maduro’nun cumhurbaşkanı olarak günleri sayılı mı?” sorusunu “Evet, öyle derim. Sanırım öyle, evet.” diye yanıtlamıştır. [5] Yukarıda belirtildiği üzere, Pentagon, Güney Mızrağı Operasyonu olarak adlandırdığı operasyon kapsamında ABD ordusunun bölgeye bir düzineden fazla savaş gemisi ve 15.000 asker gönderdiğini açıklamıştır. Trump yönetimi, geçtiğimiz ay boyunca uyuşturucu kaçakçılarına karşı operasyon yaptıklarını iddia ederek Venezuela balıkçı teknelerine bir dizi saldırı düzenlemiştir.
Uyuşturucu Trafiğinin Asli Rotası Karayaipler Değil, Pasifik Okyanusudur
Peki gerçek ne? Venezuela, çoğunlukla dünyanın en büyük üreticisi ve Peru ile Bolivya’nın yanı sıra yalnızca üç yetiştiriciden biri olan komşu Kolombiya’dan gelen kokainin geçiş ülkesi olarak kabul ediliyor. Ulus ötesi organize suç örgütlerinin fentanil ve diğer ölümcül yasa dışı uyuşturucuları Amerika Birleşik Devletleri’ne kaçakçılığı, ulusal bir acil durum yaratmıştır. Bu acil durum, Amerika Birleşik Devletleri’nde 18-44 yaş arası Amerikalılar için önde gelen ölüm nedeni olmaya devam eden bir halk sağlığı krizine de yol açtı. Amerikalıların %40’ından fazlası, opioid aşırı dozundan ölen birini tanıyor ve 2024 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde yasa dışı uyuşturucular nedeniyle günde ortalama 200’den fazla ölüm gerçekleşti. Bu kabul edilemez bir durum ve yönetimim, ulusumuza yönelik bu tehdidi ortadan kaldırmak için Amerikan gücünün her yönünü ve benzeri görülmemiş kaynaklarını seferber ediyor. [6] Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi’ne göre, Venezuela’da 2020 yılında ele geçirilen kokain miktarı küresel toplamın %2,3’ünü oluştururken, mevcut en son veri olan 2023 yılına gelindiğinde bu oran %1,9’a düştü. Hedef alınan her teknede ne kadar veya ne tür uyuşturucu taşındığı, hatta uyuşturucu taşıyıp taşımadıkları bile bilinmiyor; çünkü ABD, gemiler veya içindekiler hakkında herhangi bir kanıt veya ayrıntı yayınlamadı. BM, bu infazları yargısız infaz olarak nitelendirdi. Saldırıların çoğu Karayipler’de gerçekleşti. ABD Uyuşturucuyla Mücadele Dairesi’nin (DEA) 2020 tarihli bir raporuna göre, ABD’ye ulaşan kokainin %74’ü Pasifik Okyanusu üzerinden geldi. Raporda, “Güney Amerika’dan ayrılan belgelenmiş kokain hareketlerinin yalnızca %8’inin 2019’da Karayip adalarına, çoğunlukla hızlı gemilerle taşındığı” belirtildi. [7] Öte yandan, çoğu ülkede olduğu gibi ABD’nin Venezuela’ya olan ilgisi stratejik kaynaklar ve güçle ilgili. İlk olarak, Venezuela dünyanın en büyük kanıtlanmış petrol rezervlerinin yanı sıra önemli miktarda altın, koltan ve teknoloji ve enerji üretimi için kritik diğer mineral yataklarına da sahip. Bu stratejik kaynaklar üzerindeki kontrol, küresel pazarlar ve enerji güvenliği üzerinde kontrol anlamına geliyor. İkinci olarak, Venezuela’nın Latin Amerika’daki coğrafi konumu, onu bölge içinde önemli bir kaldıraç noktası haline getiriyor. İkinci yaklaşıma göre, Çin ve Venezuela arasındaki ittifak, bu daha geniş kapsamlı projenin bir parçasıdır. ABD’nin her iki ülkeye karşı savaş açması, ABD’nin hegemonik statüsünün ve bununla birlikte küresel kaynaklar, siyasi güç ve dünyanın geri kalanı için kalkınma ve egemenlik şartlarını dikte etme yeteneği üzerindeki kontrolünün azaldığı gerçeğine karşı şiddetli bir tepkiden ibaret olduğu bir diğer yaklaşımdır. [8]
ABD başkanları uzun zamandır Batı Yarımküre’ye öncelik verme sözü verdiler; tabiri caizse Amerika’yı her şeyden önce tuttular. Donald Trump bugün de aynısını yapıyor. Pentagon Karayipler’e uçak ve savaş gemileri yığarken, dünya Trump’ın Venezuela’ya saldırıp vurmayacağını merakla bekliyor. Ancak Nicolás Maduro’nun otokratik, ABD karşıtı rejimini zorlamak, Amerika’nın yarımküredeki hegemonyasını yeniden tesis etme amaçlı daha büyük bir kampanyanın yalnızca bir parçası. Bu kampanyanın kökleri tarihe ve sağlam bir stratejik mantığa dayanıyor. Aynı zamanda cevapsız sorular ve ciddi risklerle dolu. ABD başkanları uzun süredir Batı Yarımküre’ye öncelik verme sözü verdiler; tabiri caizse Amerika’yı her şeyden önce tuttular. Donald Trump bugün de aynısını yapıyor. Pentagon Karayipler’e uçak ve savaş gemileri yığarken, dünya Trump’ın Venezuela’ya saldırıp vurmayacağını merakla bekliyor. Ancak Nicolás Maduro’nun otokratik, ABD karşıtı rejimini zorlamak, Amerika’nın yarım küredeki hegemonyasını yeniden tesis etme amaçlı daha büyük bir kampanyanın yalnızca bir parçası. Bu kampanyanın kökleri tarihe ve sağlam bir stratejik mantığa dayanıyor. Aynı zamanda cevapsız sorular ve ciddi risklerle dolu. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry 2013 yılında “Monroe Doktrini dönemi sona erdi” demişti. O kadar da aceleci davranmayın, Trump çoktan geri döndü. Trump’ın ilk döneminde, yönetimi bu iki asırlık doktrini yeniden canlandırmayı vaat etmişti. Bölgeyi Maduro’dan kurtarmaya çalışmış ancak başarısız olmuştu. Trump, ikinci dönemine XIX. yüzyıldan çalınmış gibi görünen bir açılış konuşmasıyla başlamıştı. O zamandan beri, yarım kürelerin üstünlüğüne dair güçlü bir gündemi dayatıyor. Yönetim, Panama’ya Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’nden çekilmesi ve Pekin’in Panama Kanalı boyunca uzanan limanlar üzerindeki nüfuzunu sınırlaması yönünde baskı yaptı. Trump, Arjantin’e ekonomik bir can simidi uzatarak, ABD yanlısı ve piyasa yanlısı hükümetini güçlendirmeyi ve Buenos Aires’i Pekin’den uzaklaştırmayı amaçlamaktadır. [9]
ABD Ordusu Karayipler Denizinde Askeri Güç Kullanır mı?
ABD’li yetkililere göre Trump yönetimi, Venezuela’ya yönelik askeri müdahale için bir dizi seçenek geliştirdi; bunlar arasında Devlet Başkanı Nicolas Maduro’yu koruyan askeri birliklere doğrudan saldırılar düzenlemek ve ülkenin petrol sahalarının kontrolünü ele geçirmek de yer alıyor. Beyaz Saray sözcüsü Anna Kelly yaptığı açıklamada, “Başkan Trump, Maduro’ya verdiği mesajda netti: Ülkemize uyuşturucu ve suçlu göndermeyi bırakın,” dedi. “Başkan, yasadışı uyuşturucu ticareti yapan uyuşturucu teröristlerine saldırmaya devam edeceğini açıkça belirtti; gerisi spekülasyondan ibarettir ve öyle değerlendirilmelidir.”[10] Donald Trump, askeri yığınağı ve hava saldırılarını, esas olarak Venezuela’dan ABD’ye uyuşturucu akışını5durdurmak için gerekli olduklarını savunarak meşrulaştırmaya çalıştı. Ancak birçok analist, bu hamleleri, geçen yılki seçimleri çalan Maduro’ya istifa etmesi için baskı yapmanın bir yolu olarak görüyor. ABD, Karayipler bölgesinde konuşlandırdığı askeri varlıklarını artırmaya devam ediyor ve bu durum, Venezuela’ya çok az uyarıda bulunarak veya hiç uyarıda bulunmadan hedefli hava saldırıları düzenlemesine olanak sağlıyor. Washington’dan gelen mevcut söylem belirsizliğini koruyor ve bu durum ABD’nin Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro’ya baskı yapmak için bir dizi olasılık bırakmasına neden oluyor. ABD, Venezuela’ya karşı harekete geçmeyi seçerse, yabancı uyrukluların ülkeyi güvenli bir şekilde terk edebilmeleri için hiçbir iyi seçenek kalmayacak. Washington’ın, uygun görmesi halinde Venezuela Devlet Başkanı Maduro’yu devirmek için ulusal güvenlik kaynaklarını kademeli olarak konumlandırdığına dair artan işaretler var. Böyle bir hamle, Venezuela’daki yabancı uyrukluları silahlı bir müdahalenin çapraz ateşine yakalanma riskiyle karşı karşıya bırakabilir. Washington’ın, destekleyici sınırlı verilere rağmen Venezuela kaçakçılığına kamuoyunda odaklanması, Maduro hükümetini meşruiyetini ortadan kaldırmayı ve onu ulus ötesi bir suç tehdidi olarak göstermeyi amaçlıyor gibi görünüyor. Bu da zorlayıcı diplomasi ve olası rejim değişikliği önlemleri için ivmeyi sürdürüyor. Maduro hükümetini hedef alan yenilenmiş ABD gizli eylem yetkilerinin yakın zamanda duyurulması, uyuşturucu iddialarının daha geniş baskı seçenekleri için hem yasal hem de siyasi dayanak oluşturabileceğini gösteriyor.
Ancak, iç siyasi dinamikler, yönetimin tırmanma merdivenini ne kadar tırmanmaya istekli olduğunu şekillendirebilir.[11]Öte yandan, ABD Senatosunda, Cumhuriyetçiler, Başkan Donald Trump’ın Venezuela ile savaşa girmesini ve Karayipler’de uyuşturucu kaçakçılığı yaptığı iddia edilen teknelere yönelik artan askeri saldırı serisini sürdürmesini engellemeyi amaçlayan iki partili bir kararı reddetti.
Virginia Senatörü Tim Kaine, karara karşı çıkarak, Kaine, “Bu, daha önce diğer yönetimler tarafından da ileri sürülen, bir başkanın ulusal çıkarlara uygun olduğuna karar verirse Kongre olmadan savaş açabileceğini söyleyen yasal bir gerekçeyi öne sürüyor,” demiştir. [12] Başkan Trump doğrudan askerî harekât planlarını yalanlasa da üst düzey yetkililer ve son istihbarat sızıntıları, yakın zamanda tırmanacak bir gerilim algısını açıkta bıraktı. Buna karşılık, Venezuela hükümeti askeri hazırlıklarını artırarak büyük çaplı bir savunma seferberliği duyurdu. Maduro ve üst düzey yetkililer, bu adımları “ABD’ nin emperyal saldırganlığına” karşı bir koruma olarak nitelendirerek, bu söylemi ülke içinde destek toplamak ve olası müdahaleleri caydırmak amacıyla kullandılar. Venezuela’nın temel müttefikleri (Rusya, Küba ve İran) siyasi desteklerini dile getirdiler, ABD’nin tutumuna karşılık sınırlı güvenlik iş birliği teklif ettiler ve Maduro’ya desteklerini yinelediler. Sınırlı sayıda saldırı olasılığı devam etse de ABD’nin mevcut eylemleri, tam ölçekli bir çatışmayı tetiklemek yerine rejimi içeriden zayıflatmayı amaçlayan daha geniş kapsamlı bir baskı kampanyasına işaret ediyor.
Washington, rejimin bütünlüğünü aşındırmak, elit kesimin kaçışını artırmak ve Maduro’nun askeri ve güvenlik güçleri üzerindeki kontrolünü zayıflatmak için bilgi ve psikolojik operasyonları, gizli eylem yetkilerini ve ekonomik baskıyı birleştirmeye kararlı görünüyor. Trump, ABD’nin gücüne meydan okuyan Brezilya ve Venezuela hükümetlerini tehdit etti; cezalandırıcı tarifeleri Meksika ve Kanada’ya karşı birer sopa olarak kullandı. Hatta Meksika Körfezi’nin adını Amerika Körfezi olarak değiştirerek, ABD’nin güneyindeki bölgedeki hakimiyetinin sembolik bir göstergesi oldu. Bu saldırının odak noktası Venezuela ile hesaplaşma. Trump, uyuşturucu kaçakçısı olduğundan şüphelenilen kişilere yönelik ölümcül saldırılarını artırdı. Ancak, yakında bir uçak gemisiyle desteklenecek olan oluşturduğu donanma, uyuşturucuyla mücadele için gereken her şeyden çok daha fazlası. Trump, Maduro’yu kaçmaya zorlamayı amaçlayan baskıcı bir yükselişe, hatta belki de rejimini zorla parçalamayı amaçlayan bir hava harekâtına doğru ilerliyor. Görünüşe göre Venezuela hükümetini devirmek, yarımküredeki domino taşlarını devirecek: Rusya ve Çin tarafından desteklenen diğer iki otokrasi olan Küba ve Nikaragua üzerindeki baskıyı artıracak ve diğer ülkeleri uyuşturucu kaçakçılarına karşı hızla sert önlemler almaya teşvik edecek.
Başkan Donald Trump’ın eylemleri bir gösterge ise Batı Yarımküre’yi Amerika’nın münhasır etki alanı olarak gören iki asırlık Monroe Doktrini, bir kez daha resmi ABD politikası haline geldi. 1800’lerde hedef, Washington’ın arka bahçesi olarak gördüğü bölgeye müdahale etmeye meyilli, müdahaleci Avrupalı güçlerdi. Şimdi ise Trump yönetimi, Çin’in ABD sınırının güneyindeki artan faaliyetlerine odaklanmış durumda ve görünüşe göre Pekin’in Amerika Birleşik Devletleri’ni oradaki uzun süredir sahip olduğu hakimiyet konumundan çıkaracağından korkuyor. Ancak Trump ve danışmanlarının benimsediği baskıcı yaklaşım, ABD’nin Latin Amerika’daki konumunu güçlendirmek yerine zayıflatma tehdidi oluşturuyor. ABD, uzun süredir dost olan müttefiklerini yabancılaştırırken, Çin kendini bir alternatif olarak pazarlamaya hazırlanıyor. Çin ile Latin Amerika ülkeleri arasındaki ticaret, 2002’de 18 milyar dolardan 2022’de 450 milyar dolara katlanarak arttı ve Çin, bölgenin en büyük ekonomilerinden bazılarının başlıca ticaret ortağı olarak Amerika Birleşik Devletleri’nin yerini aldı. Yatırımlar da artıyor. Meksika’daki demiryollarından Ekvator’daki barajlara kadar, Çin destekli şirketler bölge genelinde çok sayıda altyapı projesine finansman sağladı.[13]
2000’lerin başından itibaren Çin, Venezuela’ya petrol sevkiyatlarıyla geri ödenmek üzere on milyarlarca dolarlık kredi sağlamaya başladı. Bu, Venezuela’nın IMF ve Dünya Bankası gibi Batı kontrolündeki finans sistemlerini atlatarak sosyal programları ve altyapıyı finanse etmesini sağladı. Bir ABD Barış Enstitüsü raporuna göre, “Çin’in 2000’lerin başındaki sanayileşme patlaması, Latin Amerika ve Afrika’daki kaynak zengini ticaret ortakları için yeni fırsatlar yarattı. Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chávez… Çin’in ilerlemelerinden heyecan duyuyordu.”[14] Washington bölgedeki askeri varlığını artırdıkça, analistler misyonun açıklanan hedeflerinin genişlediğini ve konuşlandırılan güçlerin yetenekleriyle tam olarak örtüşmeyebileceğini söylüyor.[15]
Tarih boyunca tüm büyük güçler gibi Çin’in de hırsları servetiyle birlikte büyüdü. Pekin’in 20. yüz yılda sadece göz yumduğu Latin Amerika, XXI. yüzyılda Çin’in ekonomik ve siyasi faaliyetlerinin hedefi haline geldi. ABD kuvvetlerinin gemilerden ve denizaltılardan atılan Tomahawk’lar ve uçaklardan fırlatılan Ortak Hava-Yüzey Standoff Füzeleri (JASSM’ler), Venezuela’dan uzaktaki bir sığınaktan hedefleri vurabilir. GBU-53 veya Ortak Doğrudan Saldırı Mühimmatı (JDAM) hassas güdüm kitleriyle donatılmış bombalar gibi diğer mühimmatlar kısa menzillidir ve Venezuela hava sahasına girmeyi gerektirir. Muhtemelen gizli uçaklar (B-2’ler veya F-22’ler) tarafından atılacaklardır ancak bunların hiçbiri bölgede henüz bildirilmemiştir. Venezuela kıyılarına yakın konuşlandırılmış donanma muhripleri, Libya İç Savaşı sırasında IŞİD hedeflerine karşı yaptıkları gibi, deniz topçu ateşi desteği de sağlayabilir.
Venezuela, kullanılabilir sayıda küçük bir hava kuvvetine sahip. Venezuela Hava Kuvvetleri, envanterdeki mevcut 49 uçaktan yalnızca 30’unun operasyonel durumdadır. ABD ambargosu nedeniyle yedek parça eksikliği nedeniyle çok az sayıda F-16 hâlâ uçabiliyor. 4 Eylül’de iki Venezuela F-16’sı bir güç gösterisi olarak bir ABD destroyerinin yakınında uçtu. Trump yönetimi, bölgeye F-35’ler gönderdiği için bunun tekrarlanması pek olası değil. Venezuela hava unsurları ve tesisleri (pistler gibi) muhtemelen bir ABD füze saldırısında vurulacak ilk hedefler arasında olacak ve bu da onları kullanılamaz hale getirecek. [15] Venezuela hava savunma sistemleri, uzun, orta ve kısa menzilli eski ve yeni sistemlerin bir karışımıdır. Hepsi mobildir ve bu da çatışmalar başlamadan önce garnizonlardan ayrılmaları durumunda hayatta kalmalarını kolaylaştırır. S-300 ve Buk nispeten modern sistemlerdir ve Ukrayna’da kullanılmaktadır. S-125 ise eski olmasına rağmen dünya çapında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Nokta hava savunma sistemleri, ABD Stinger gibi kısa menzillidir, ancak özellikle helikopterler için ABD’nin alçak irtifa operasyonlarını tehlikeli hale getirebilir. Teoride, Rusya geçmişte olduğu gibi silah, mühimmat ve teknik destek gönderebilir. Maduro’nun Rusya ile temasa geçerek karadan havaya füze sistemleri ve mevcut ekipmanların onarımı için parçalar talep ettiği bildiriliyor. Bir Rus kargo uçağı yakın zamanda Venezuela’ya ulaştı; muhtemelen askeri malzemelerle birlikte. Ancak Rusya, Ukrayna’da askeri ve siyasi olarak sıkışmış durumda. Venezuela uzakta, Rusya’nın verebileceği çok az şey var ve ABD’yi çok fazla kızdırmayı göze alamaz. Rusya bağlantısı Venezuela’ya çok az şey kazandıracaktır. Başkan Donald Trump yaptığı açıklamada, ABD’nin Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro ile “bazı görüşmelerde bulunabileceğini” söylemiştir. Bu sürpriz açıklama, ABD’nin en gelişmiş uçak gemisi USS Gerald Ford’un bölgeye intikali ile Güney Amerika ülkesinin yakınındaki askeri varlığını daha da artırmasıyla birlikte olası bir diplomatik yol olabileceği görüşünü ve arka kapı diplomasisinin henüz devam ettiğini ortaya koymaktadır.[16] Ford’un bölgeye gelişi, nesiller boyunca Karayipler’deki en büyük ABD askeri yığınağı olarak değerlendiriliyor.[17] Bu varlığın gelişiyle bölgedeki ABD askerlerinin sayısı yaklaşık 15.000’e ulaştı. Bu konuşlanma, suç şebekelerini çökertmek veya küçük teknelere münferit saldırılar düzenlemekten çok daha iddialı bir hedef olduğunu gösteriyor. Ülkesinin 2024 başkanlık seçimlerini çaldığı düşünülen ve halk arasında pek sevilmeyen Maduro, ABD tehdidine karşılık yaklaşık 200.000 Venezuela askerini harekete geçirerek alarma geçti. Ülkesini, Washington’ın emperyalist müdahale tarihinin bir sonraki potansiyel kurbanı olarak gösterdi. Maduro, ABD’nin teröre karşı savaşındaki yanlış adımları anlatırken, “Artık sonsuz savaşlar yok. Artık haksız savaşlar yok,” dedi. “Artık Libya yok. Artık Afganistan yok.” görüşünü deklere etmiştir. [18]
Rejim Değişikliği Senaryosu Gerçekleşir mi?
Bugünün zayıf ahlaki bahanesi uyuşturucuyla mücadele. Amerika Birleşik Devletleri, Venezuela’da eski rejim değişikliği taktiklerini yeniden canlandırıyor. Caracas’ta bu sinyalleri gözden kaçırmak imkânsız. Nobel Komitesi, Maria Corina Machado’ya 10 Ekim’de Nobel Barış Ödülü’nü verdiğinde, ABD yetkilileri bunu Venezuela muhalefetinin bir haklılığı olarak nitelendirdiler (seçim komitesinin ABD başkanını hiçe saymasından şikayetçi değillerdi). Trump’ın ödüle nasıl yanıt vereceği sorusu hala cevapsız, ancak bunu ahlaki bir hareket izni olarak görmesi muhtemel görünüyor. Trump, müdahaleleri rejim değişikliği yerine ” uyuşturucuyla savaş “ın bir parçası olarak göstererek, Irak ve Afganistan savaşlarını takip eden kamuoyu tepkisinden kaçınmaya çalışırken, iktidar mekanizmasının çoğunu sağlam tutmaya çalışıyor.[19] ABD Dışişleri Bakanı Rubio, Meksika’daki basın toplantısında, “Amerika Birleşik Devletleri Başkanı narko-terör örgütlerine savaş açacak,” dedi. “Başkan, Tren de Aragua, Cártel de los Soles ve diğer örgütlerin narko-terörist olduğunu açıkladı. Bunlar, ABD tarafından uluslararası sularda faaliyet gösteren narko-terörist gruplar olarak tanımlanıyor ve amaçları uyuşturucuyu ABD sokaklarına taşımak.” Bir zamanlar “Cartel de los Soles” örgütünün adamı ve şu anki Venezuela İçişleri, Adalet ve Barış Bakanı Diosdado Cabello tarafından suikast hedefi haline getirilen Dışişleri Bakanı Rubio, New York’ta Amerikalılardan oluşan büyük jürinin Cabello, Maduro ve diğerlerini uyuşturucu kaçakçılığıyla suçladığını belirtmiştir.[20] Slogan “demokrasiyi yeniden tesis etmek”ten “uyuşturucu teröristlerle mücadele”ye kaymış olsa da amaç aynı: Venezuela petrolünün kontrolü. ABD’nin izlediği yöntemler tanıdık: ekonomiyi boğan yaptırımlar, güç tehditleri ve sanki Vahşi Batı’daymış gibi Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya 50 milyon dolarlık ödül. Trump, 2023’te açıkça, “Ben ayrıldığımda Venezuela çökmeye hazırdı.
Onu ele geçirebilirdik, tüm petrolü elde edebilirdik… ama şimdi Venezuela’dan petrol satın alıyoruz, böylece bir diktatörü çok zengin ediyoruz.” demişti. Bugün yaşananlar, uyuşturucuyla mücadele söylemiyle süslenmiş tipik bir ABD liderliğindeki rejim değişikliği operasyonudur. Mart 2015’te Barack Obama, dikkat çekici bir hukuki kurguyu yasalaştırdı. Obama, Venezuela’nın iç siyasi durumunu ABD ulusal güvenliği için “olağandışı ve sıra dışı bir tehdit” olarak ilan eden 13692 sayılı Başkanlık Kararnamesi’ni imzaladı ve ABD’nin ekonomik yaptırımlarını tetikledi. Bu hamle, ABD’nin artan baskısının zeminini hazırladı. Beyaz Saray, o zamandan beri ABD’nin “ulusal acil durumu” iddiasını sürdürüyor. Trump, ilk döneminde giderek daha sert ekonomik yaptırımlar uyguladı.[21]
2024 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olan ve ABD iddialarına göre, seçimi kazandığı iddia edilen Edmundo Gonzalez liderliğindeki mevcut Venezuela muhalefet grubu, Venezuela hükümetinin yetkilerini Maduro’dan Gonzalez’e devretmek için 100 saatlik bir plana sahip oldukları ileri sürülmektedir. [22] Ancak, hatırlanacağı üzere, Trump yönetimi Caracas’a yöneldiğinde, yalnızca Nicolás Maduro’nun 2018’deki hileli yeniden seçimine tepki göstermiyordu. Aynı zamanda, tek bir Deniz Piyadesi’nin yabancı topraklara ayak basmadan ABD gücünün ne kadar ileri gidebileceğini test eden, modern bir zorlayıcı diplomasi deneyi de gerçekleştiriyordu. Washington, muhalefet lideri Juan Guaidó’yu Venezuela’nın “geçici başkanı” olarak tanıyarak, demokratik restorasyonun arkasında bir koalisyon kurmayı amaçladı. Plan iddialıydı: Petrol sektörüne yönelik yaptırımları, uluslararası izolasyonu ve muhalefet için sembolik bir meşruiyet selini bir araya getirmek, ta ki Maduro rejimi bu yükün altında ezilene kadar. Ancak güç, nadiren sadece sembolizme teslim olur.
Trump yönetiminin Maduro rejiminin finansal ağlarını hedef almasının doğru olmakla berabertek başına mevcut eylemlerin rejim değişikliğini zorlamak için yetersiz kalabilir. ABD Güney Komutanlığı eski komutanı General Laura Richardson, stratejik hedefi şöyle tanımlamıştır: Uyuşturucu kaçakçılığı, insan kaçakçılığı, yasa dışı madencilik ve ormancılıktan elde edilen “yıllık 358 milyar dolarlık gelir sağlayan bir iş”. General Richardson, Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi’nin Latin Amerika ve Karayipler’deki 31 ülkeden 23’üne nüfuz ederek elektrik şebekeleri, limanlar ve 5G ağları gibi kritik altyapıları kontrol ettiğini ayrıntılarıyla anlattı. “Ülkemize uzanan birinci ve ikinci ada zinciri bu Kuşak ve Yol Girişimi sayesinde inşa edildi” diye uyarmıştır. Gray, Venezuela ile yüzleşmenin ABD-Çin rekabetinden ayrı düşünülemeyeceğini savunmuştur. “Çin ve Rusya bu yarımkürede çok kötü niyetli yollarla derinden etkilenmiş durumdalar ve Venezuela, Küba ile birlikte, muhtemelen bu kötü niyetli etkiyi en belirgin şekilde kullandıkları yollardan biri.” Richardson, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İranlı yetkililer ve Çin temsilcilerinin düzenli üst düzey ziyaretler gerçekleştirdiğini, ABD kıyılarına yakın faaliyet gösteren bir “saldırganlar ekseni” olduğunu kaydetmiştir. [24] Venezuela’nın devlet petrol şirketi PDVSA’ya uygulanan kapsamlı yaptırımlar, rejimin maliyesini boğmakla kalmadı, aynı zamanda ülkenin ekonomik can damarını da çökertti. Washington’ın hızla reddettiği, başarısız bir paralı asker operasyonu olan Gideon Harekâtı, durumu daha da kötüleştirdi ve birçok Venezuelalı için ABD’nin müdahalesinin sadece siyasi değil, varoluşsal olduğunu da doğruladı.
Bu baskı kampanyasından ortaya çıkan şey, demokratik bir atılımdan ziyade yumuşak güç gösterisine bürünmüş bir insani felaketti. Maduro hayatta kaldı. Muhalefet parçalandı. Ve Amerika eski bir dersi yeniden öğrendi: Rejim değişikliği, “azami baskı” olarak yeniden adlandırılsa bile, hâlâ aynı kibri ve insani bedeli taşıyor. Washington’ın kampanyasına verilen tepkiler, değişen küresel düzeni gözler önüne serdi. Birçok Avrupa ve Latin Amerika hükümeti, başlangıçta ABD baskısının diplomasiye alan açacağını umarak Guaidó’nun yanında yer aldı. Ancak yaptırımlar genişledikçe ve insani sonuçlar derinleştikçe, sempati yerini şüpheciliğe bıraktı. Küresel Güney’de, ABD’nin bir başka rejim değişikliği girişiminin daha görülmesi, Amerikan niyetleri hakkındaki uzun süredir devam eden şüpheciliği pekiştirdi. Rusya ve Çin, sıkıntıdaki hükümetlere kredi limitleri, petrol takasları ve güvenlik danışmanları sunarak boşluğu doldurma fırsatını değerlendirdi. Bunu yaparken, Venezuela’yı yaptırımlardan kaçınma deneyi ve Batı sonrası meydan okumanın bir sembolü haline getirdiler.[25] Bazı yazarlar, ABD operasyonunda asli maksadın, Maduro’yu korkutup sürgüne göndermeye ve [Venezuela] ordusunu onu devirmeye veya zorla ülkeden çıkarmaya, böylece bir tür geçiş hükümeti veya Maduro’nun egemenliğinde olmayan bir hükümet kurmaya zorlamaya yönelik bir girişim olduğunu ileri sürmüştür. Venezuela rejimi, ABD’nin “emperyal tehditleri” olarak adlandırdığı tehditlere karşı askeri konuşlandırmasının yeni bir aşamasını duyurdu. Savunma Bakanı Vladimir Padrino, tatbikata 200.000 askerin katıldığını belirtmiştir. Maduro, ABD’yi “yeni bir savaş uydurmakla” suçladı ve deniz kuvvetlerinin konuşlandırılmasının “kıtamızın son 100 yılda karşı karşıya kaldığı en büyük tehdit” olduğunu dile getirmiştir. Venezuela’nın füze ve hava savunma sistemleri de dahil olmak üzere savunmasını güçlendirmek için Rus askeri teçhizatı aldığı bildirilirken , Moskova’nın Venezuela egemenliğine desteğini yinelediği ifade edilmiştir. Maduro, ” Eğer Venezuela saldırıya uğrarsa, silahlı mücadele ve ‘silahlı bir cumhuriyet’ ilan ederiz. Bolivarcı devrim her zamankinden daha sağlam ve güçlüdür. Bizim geçmişimiz bağımsız, direnişçi, özgür ve sömürge karşıtıdır.” ifadelerini kullanmıştır. [26]
KAYNAKÇA
1https://www.coursehero.com/lit/Monroe-Doctrine/quotes/
2 https://www.blackagendareport.com/we-will-blow-you-out-existence-trumps-caribbean-spectacle
3 ttps://www.msn.com/en-us/news/world/trump-has-suggested-he-s-made-a-decision-on-venezuela-military-operations-here-s-what-we-know/ar-AA1QvpK6?uxmode
4 https://www.csis.org/analysis/trumps-caribbean-campaign-data-behind-developing-conflict
5 https://foreignpolicy.com/2025/11/07/trump-maduro-venezuela-democracy-intervention/
6 https://www.state.gov/releases/office-of-the-spokesperson/2025/09/presidential-determination-on-major-drug-transit-or-major-illicit-drug-producing-countries-for-fiscal-year-2026
7 https://www.theguardian.com/world/2025/nov/12/us-venezuela-trump-maduro-drugs-regime-change
8 https://www.counterpunch.org/2025/11/11/the-u-s-war-on-china-venezuela-and-the-international-left/
9 https://www.aei.org/op-eds/the-us-may-conquer-the-americas-but-lose-the-world/
10 https://www.nytimes.com/2025/11/04/us/politics/trump-weighs-attacks-venezuela.html
1 https://www.crisis24.com/articles/us-ramping-up-pressure-on-venezuela-signaling-possible-escalation
2 https://www.courthousenews.com/senate-scuttles-war-powers-resolution-blocking-trump-strikes-on-venezuela/
3 https://www.defensepriorities.org/opinion/trumps-coercive-approach-risks-driving-latin-america-into-chinas-arms/
4 https://www.counterpunch.org/2025/11/11/the-u-s-war-on-china-venezuela-and-the-international-left/
5 https://www.aljazeera.com/news/2025/11/14/is-venezuela-prepared-for-a-us-attack-as-washington-ramps-up-forces
6 https://www.csis.org/analysis/trumps-caribbean-campaign-data-behind-developing-conflict
7 https://abcnews.go.com/US/wireStory/us-aircraft-carrier-arrives-caribbean-major-buildup-venezuela-127572594
8 https://tr.euronews.com/2025/11/17/trump-karayiplerdeki-abd-askeri-varligi-artarken-maduro-ile-olasi-gorusmelere-isaret-etti
9 ‘’WorldView: Trump ups the ante in Venezuela standoff ‘’,
https://www.washingtonpost.com/world/2025/11/17/trump-venezuela-standoff-maduro-regime/
20 https://www.resetdoc.org/story/trumps-power-politics-latin-america-beyond-venezuela/
2 https://floridianpress.com/2025/10/is-trump-inching-closer-to-dropping-bombs-on-maduro/
22 https://indepthnews.net/venezuelas-oil-us-led-regime-change-and-americas-gangster-politics/
23 https://edition.cnn.com/2025/11/15/politics/trump-maduro-removal-venezuela
24 https://floridianpress.com/2025/11/experts-say-u-s-venezuela-strategy-right-to-target-maduros-financial-drug-lifeline-but-not-enough-to-force-regime-change/
25https://moderndiplomacy.eu/2025/10/31/trumps-venezuela-experiment-regime-change-not-through-force-but-finance/
26 https://www.aa.com.tr/tr/dunya/maduro-venezuela-son-100-yilda-kitamizda-gorulen-en-buyuk-tehditle-karsi-karsiya/3675727
