Harekatın 305. Gününde,
-Rusya’nın Donbas’ın tamamını ele geçirmek maksadıyla Bakhmut, Avdiivka, Marinka başta olmak üzere Donetsk bölgesindeki taarruzları ile Luhansk bölgesindeki taktik kazanımlı taarruzları, Zaporizhia ile Kherson bölgelerinde savunması devam etmekte,
-Ukrayna’nın Luhansk bölgesindeki Svatove-Kreminna hattını ele geçirme maksatlı taarruzları, Donetsk bölgesindeki başta Bakhmut ile Marinka kasabaları başta olmak üzere savunması ile diğer bölgelerdeki bölgeyi kontrol etme çalışmaları devam etmektedir.
Rus kuvvetleri Ukrayna’nın güneyindeki Zaporizhia ve Kherson bölgelerinde genelde temas hattını ateş altına alırken Ukrayna’nın ise, temas hattı gerisinde derinliklerdeki Rus kuvvetlerinin yığınak yaptığı bölgeleri, yoğunlaşmalarını ve lojistik ile komuta-kontrol tesislerini hedef aldığı görülmektedir. Özellikle Ukrayna’nın Zaporizhia bölgesi derinliklerindeki Melitopol, Azak deniz kıyısındaki Berdyansk bölgesini ve bu hat üzerindeki önemli ulaşım tesislerini hedef alması bizlere gelecekteki belki Ukrayna taarruzlarının bu bölgede yapılabileceği emaresini vermektedir.
Rus birlikleri her gün Ukrayna şehirlerini ve köylerini topluca ateş altına almak için her türlü silahı kullanmakta ve 24 Aralık 2022’de Ruslar, Herson şehir merkezini şiddetli bir şekilde ateş altına alarak sivil can kayıplarına yol açtı.
Ayrıca,
-Belarus’taki Rus asker sayısının artması,
-Sık sık Belarus-Rusya tatbikatların artması,
-Belarus’ta Sahra Hastanesi tesis etmesi,
-Zırhlı araçların muharebe durumuna uygun işaretlenmesi,
-Rus liderlerin sık sık Belarus’a gitmesi bizlere, Kiev kuzeyinden Rusya-Beyaz Rusya kuvvetlerinin müşterek bir taarruz harekatının işaretini verdiği şeklinde değerlendirmemize neden olmaktadır.
Bununda 2023 Kış veya Bahar ayında olabileceğini söyleyebiliriz.
Kesin olmamakla beraber böyle bir tehdidin Ukrayna için hala var olduğunu ancak, böyle bir harekat olmasa da, bu tür yığınaklanmanın Ukrayna’nın Beyaz Rusya hududunda kuvvet tasarrufu yapamamasını da sağlamakta olduğunu ifade etmek lazım.
Kharkiv Sosyal Araştırmalar Enstitüsü tarafından yürütülen “Ukrayna’nın savaş sonrası geleceği” anketine katılanların yaklaşık %78’i, Ukrayna’nın savaşı bitirmek için Rusya ile herhangi bir uzlaşmaya gitmemesi gerektiğine inanıyor.
Savaşın başında neredeyse yarı yarıya olan bu oran savaş uzadıkça ve Rus şiddetinin Ukrayna üzerindeki savaş suçlarını artırmasıyla bu oranın artığı ve artmaya devam edeceğini anlıyoruz.
Ukrayna İstihbarat Dairesi başkanı Kyrylo Budanov, New York Times’a verdiği bir röportajda Rusya’nın İran’dan 1.700 Shahed kamikaze insansız hava aracı satın aldığını, İHA’larınçoğununhedeflereulaşmadandüşürüldüğünüveRusya’nın Ukrayna’yakarşıyaklaşık 540 insansız hava aracı kullandığını da sözlerine ekledi.
Rusya, Ekim ayından bu yana devam eden seferberliğin ortasında Ukrayna’daki kuvvetlerini takviye ederken, İngiltere Savunma Bakanlığı’na göre,
-Mühimmat stok miktarının azalması büyük olasılıkla Rus taarruz harekatını tahdit eden kilit faktör olmaya devam ettiği,
-Rusya, seyir füzesi sıkıntısı nedeniyle Ukrayna’ya yönelik uzun menzilli füze saldırılarını muhtemelen 10-15 günde bire indirdiği,
-Rusya’nın büyük çaplı taarruz harekatını mümkün kılacak kadar topçu mühimmatı stokunu artırmasının pek olası olmadığını” da sözlerine ekledi.
Rusya’nın harekatın başında öngördüğü harekat süresinin kısa olacağı ihtimalinin gerçekleşmemesi üzerine, yetersiz lojistik stok ve destek ile başladığı harekatta bu sorunlar ile yüzleşmektedir.
Yaklaşık 1 ayda bitecek harekatın mühimmat ihtiyacı ile halen 10 aydır devam eden ve daha da uzun süre devam edecek harekatın mühimmat ihtiyacı çok farklı olduğundan İngiltere Savunma Bakanlığının açıklamasına katılabiliriz. Üstelik hiçbir ülkenin stoğu sonsuz değildir. Bir gün mutlaka bitecektir eğer yerli üretim imkanı yoksa.
Ayrıca Rusya yılda 2 defa 120.000 askeri mecburi askerliğe almakta ve birliklerde her dönem yaklaşık 240.000 asker bulunmaktadır. Seferberlik kapsamında tek seferde 300.000 askerin alınması ve buna ilaveten gönüllü seferberlik kapsamında yaklaşık 100.000 askeride dahil etiğimizde bu toplam 440.000 askeri barındıracak, giydirecek ve teçhiz edecek, Rusya lojistiği mevcut değildi ve eğitecek birlik yoktu. Şubat 2022’de harekat için bu seferber edilen askerlere ihtiyaç olduğu hiç hesaplanmadı ve düşünülmedi. Bunlar harekat esnasında ihtiyaç olarak ortaya çıktı. Bunlar için hiçbir lojistik planlama yoktu, bu nedenle Rusya devamlı lojistik sorunları yaşıyor ve yaşamaya da devam edecektir. Buna ilaveten aşırı mühimmat sarfı, çok fazla araç-gereç-silah- personel kaybı da lojistik sorunları adeta içinden çıkılmaz hale getirdi.
Bu nedenle Putin en son 23.12.2022 de savunma sanayi sorumluları ile yaptığı toplantıda her türlü lojistik üretimin artmasını istemiştir.
KUPYANSK-SVATOVE-KREMİNNA-SİVERSK MUHAREBE BÖLGESİ
UK kuvvetleri yavaş da olsa özellikle Svatove ile Kreminna meskun mahalline yaklaşmakta ve Rus savunma kuvvetlerini tehdit etmektedir. Eğer bu Rus savunma hattı çökerse, hemen bu bölgenin güneyindeki Siversk ile Bakhmut bölgesi muharebeleri etkilenecektir.
Ruslarında savunma hattının ilerisine çıkarak taktik seviyede yaptığı taarruzları devam etmekte ve savunma hattının gerisinde derinliklerde bölgeye sevk ettiği çok sayıdaki Tankları ve zırhlı araçları getirdiği belirtilmektedir. Bunlarında ileride Rusların bölgede yapabileceği daha büyük bir taarruz harekatının işareti de olabilir.
Ukrayna kuvvetleri Svatove yönünde ilerlemesini ve Kolomyichykha’yı, Patalakhivka ile Nezhuryne’i ele geçirdiğini bu bölgeleri Rusların ateş altına almasından anlıyoruz.
Ukrayna kuvvetleri bu taarruzi harekatların yanı sıra, Kreminna-Svatove hattı boyunca Rus ilerleme çabalarını durdurmaya devam ettiğini anlıyoruz.
-Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna kuvvetlerinin, Stelmakhivka, Andriyivka, Chervonpopivka ve Ploshanka’ya Rus taarruzlarını püskürttüğünü,
-Kreminna bölgesine yönelik olarak Rus kaynakları, Ukrayna kuvvetlerinin Kreminna güney batısında Dibrova yakınlarında keşif faaliyetlerini yoğunlaştırdığını iddia etmektedir. Donets nehri güneyinde ise Rusların, Bilohorivka civarındaki taarruzunun UK kuvvetlerince durdurulduğu da açıklandı.
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Doğu Grubu sözcüsü Serhiy Cherevaty,
-Luhansk istikametinde Rus ordusu, Ukrayna Savunma Kuvvetleri’nin sürekli baskısı altında olduğunu,
-Luhansk yönü, çatışmanın şiddeti ve yoğunluğu açısından Bakhmut ve Avdiivka’dan sonra en çok etkilenen üçüncü bölge olduğu,
-Genellikle jandarma görevlerini yerine getiren sözde “Kadırovcular” ön cephedeki birliklerde yer almadığı, bu nedenle Rusya Luhansk bölgesine yeni seferber edilmiş askerlerin yer aldığı birlikleri görevlendirdiği ve bunlar ile savunma hatlarını oluşturmaya çalıştığını belirtti.
Bölgenin kuzeyinde Svatove bölgesinde Ukrayna kuvvetlerinin Svatoye’e yaklaştığı belirtilmektedir.
Bölgenin güneyinde ise Kreminna meskun mahalline güneyden, batıdan ve kuzeyden yaklaşan Ukrayna taarruzlarını görmekteyiz. Kreminna meskun mahalline 4-5 km mesafede olan Ukrayna kuvvetleri bölgedeki Rus savunmasını zorlamaya başlamıştır.
BAKHMUT MUHAREBE BÖLGESİ
Rus kuvvetlerin Bakhmut bölgesini ele geçirme çabaları devam etmekte ancak son günlerde bu bölgedeki Rus taarruzların hızının yavaşladığını görmekteyiz. Kasabayı çok ağır bir şekilde ateş altına almasına rağmen gerekli ilerlemenin olmamasında, Rusların verdiği çok fazla zayiatın bunda etkili olabileceğini düşünüyoruz.
Bakhmut kasabasına doğudan giren Rus Wagner unsurların, Ukrayna kuvvetlerince giren Rus kuvvetlerini doğu Bakhmut’taki sanayi bölgesine geri çekilmek zorunda bıraktığı ve Ukrayna kuvvetlerinin geri çekilen Rus unsurları yoğun şekilde ateş altına aldığı belirtilmektedir.
Şehrin doğusunda evler ve sokakların doğu batı istikametinde olması nedeniyle esasında doğudan yaklaşan Rus unsurların ilerlemesine imkan sağladığı ancak, Bakhmut deresinden sonraki kasaba sokakları-caddeleri ile evlerinin kuzey-güney istikametinde uzaması nedeniyle doğudan yaklaşan Ruslara engel teşkil edebileceğini söyleyebiliriz.
Ukrayna Doğu Harekat Komutanlığı, 24 Aralık’ta Bakhmut yakınlarında 90 Rus askerinin öldüğü, 100 askerin yaralandığını açıkladı. Ukrayna Doğu Harekat Komutanlığı sözcüsü Serhii Cherevatyi’ye, Rus kuvvetlerin 24 Aralık’ta Bakhmut bölgesinde toplar, çoklu roketatar sistemleri ve tankları kullanarak 225 adet atış yaptığını belirtti.
Bakhmut bölgesinde her iki tarafın çok sayıda zayiat verdiği ve vermeye devam ettiği bilgisi paylaşılmaktadır. Ukrayna tarafının ülkesini savunması nedeniyle bir şekilde anlasak da Rus tarafının, bir kasaba için aylardır bu kadar kaynak sarf etmeye, zayiat vermeye neden devam etiğini anlamakta güçlük çekiyoruz. Bölgede Rus Wagner askerlerinin olması ve içlerinde hapishaneden transfer edilen çok fazla asker olması nedeniyle insana hiçbir değer verilmediğini rahatlıkla ifade edebiliriz.
Kasabayı ele geçiremeyen Rusların daha önceki meskun mahallerde yaptığı gibi kasabayı çok yoğun ateş altına alıp adeta yok ederek daha sonra manevra unsurlarını sokacağını da görmek lazım.
Rus kuvvetlerin Bakhmut kuzeyi ile güneyinde şehri kuşatmak için taarruzlarına devam etmektedir.
Bakhmut kasabası kuzeyinde Bakhmutske yakınlarındaki yakınlarında Rus ilerlemesinin durdurulduğu ancak, Bakhmut hemen kuzeyindeki Pidhordone yakınlarında şiddetli çatışmalar olduğunu iddia edildi.
Bakhmut güneyinde,
-Ukrayna kuvvetlerin, Bakhmut 13 km güneyindeki Ozarianivka’nın bir kısmını yeniden ele geçirdiği,
-Rus kuvvetleri Bakhmut 6 km güney batısındaki Klishchiivka’nın doğu kısmını ele geçirdiği, Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı ise, Ukrayna kuvvetlerinin Yakovlivka, Bakhmutske, Bakhmut, Mayorsk ve Niu York yakınlarındaki Rus taarruzlarını durdurduğunu bildirdi.
Ukraynalı kuvvetlerde her türlü duruma göre kasaba sokaklarını Rus zırhlı araçlarına karşı engellerle kapatmaya çalışmaktadır.
Bakhmut kasabası önünde bu günlerde Rusların taarruzlarının durması, yavaşlaması tamamen Bakhmut’tan vazgeçtikleri anlamı taşımamaktadır. Kasaba üzerinde kullanacakları silahları ve onların etkileri ile kasabaya tekrar taarruz edeceklerini söyleyebiliriz. Ancak kış şartları bunda daha ne kadar etkili olacak göreceğiz. Ayrıca Ukrayna kuvvetlerinin Bakhmut kasabasında sadece mevzi işgal ederek Rus taarruzlarını beklemediği, Dronlar-İHA’lar ile temas hattını sürekli gözetleyip çıkan her fırsatta karşı taarruz, karşı darbe ve ateşle taarruz yaptığını görmekteyiz.
AVDİİVKA -DONETSK MUHAREBE BÖLGESİ
Rus kuvvetleri, Marinka, Avdiivka meskun mahallini ele geçirmek için taarruzlarına devam etmektedir. Marinka’nın tamamını ele geçirdiği bilgisi Rus kaynaklarınca açıklanmasa da, sosyal medya görüntülerinden sokak çatışmalarını, Rusların kasabanın çoğunu kontrol ettiğini, kasabada nerdeyse yıkılmamış bina, ev kalmadığını da belirtelim. Kanaatimizce kısa bir süre sonra Marinka tamamen Rus kontroluna geçecektir. Rusların bütün şiddetine rağmen kasabayı tamamen ele geçirmek için Cenevre’ye göre yasak her türlü mühimmatı kullandığı fosfor-yangın çıkaran mühimmatları kasaba üzerinde kullandığını görmekteyiz.
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna kuvvetlerinin Rusların Vodyane, Krasnohorivka ve Marinka’ya yönelik taarruzlarının bir kısmını yavaşlattığı bazı yerlerde ise durdurduğunu açıkladı.
Ukrayna kuvvetlerinin Neskuchne’nin batısında (Vuhledar’ın 30 km batısında) Rus Deniz Piyade unsurlarını geri çekilmeye mecbur bıraktığını belirtildi.
(E) Tuğgeneral Levent Köse
Yazar Hakkında: 1960 yılında İstanbul’un Beykoz ilçesinde doğan Levent Köse’nin memleketi Giresun-Görele’dir. İlk ve ortaokulu bitirmeyi müteakip, 1977 yılları arasında Kuleli Askeri Lisesi’nden, 1981 yılları arasında Kara Harp Okulu’ndan mezun olmuş ve çeşitli birliklerde Takım ve Bölük Komutanlığı görevlerinde bulunmuştur. 1992 -1994 yılları arasında Kara Harp Akademisi öğrenimini tamamlayıp Kurmay Subay olarak çeşitli birliklerde Şube Müdürlüğü, Tabur K.lığı ve Alay K.lığı görevlerinde bulunmuştur. 2010 yılında Tuğgeneralliğine terfi etmesi sonrası, Hakkari Dağ ve Komd. Tug. K. ve Balıkesir Bakım Okulu ve Eğt. Mrk. K. olarak görev yapıp 2014 yılında emekli olmuştur. 2017-2021 yılları arasında Kara Harp Enstitüsü’nde öğretmenlik yapmıştır. Görevi esnasında Silahlı Kuvvetler Akademisi’nde, Milli Güvenlik Akademisi’nde öğrenim görmüş, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde yüksek lisans yapmıştır.
