Harekatın 311. Gününde,
-Rusya’nın Donets nehrinden başlayarak Bakhmut, Avdiivka, Marinka bölgelerinide kapsayacak şekilde yaklaşık 140 km lik cephede taarruzlarına devam etmekte olduğu ve Donbas’ın tamamını ele geçirmeye devam etmeye çalıştığı,
-Rus kuvvetlerin, bazı alanlardaki taktik seviyedeki karşı taarruzlarına devam ederken, Svatove-Kreminna hattındaki savunmasında bazı yerlerde güçlükler yaşadığı, bölgeyi takviye etmeye çalıştığı,
-Ukrayna’nın Luhansk bölgesindeki Svatove-Kreminna hattını ele geçirme maksatlı taarruzları, özellikle Kreminna bölgesinde gelişmekte olduğu, Donetsk bölgesindeki başta Bakhmut ile Marinka kasabaları başta olmak üzere savunması ile diğer bölgelerdeki bölgeyi kontrol etme çalışmaları devam etmektedir.

Ayrıca Yunanistan’ın Ukrayna’ya çeşitli askeri malzeme-teçhizat desteği vermesi ve gittikçe artacak şekilde Ukrayna-Yunanistan ilişkilerinin gelişmesi dikkat çekicidir. 

****Rusya’nın Ukrayna’da yaptığı füze taarruzlarının 8. 29 Aralık 2022 günü yapıldı. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı Harekat Dairesi Başkan Yardımcısı Tuğgeneral Oleksii Hromov,

-Rusya’nın toplam 70 füze, 23 insansız hava aracı kullandığını ve Ukrayna hava savunma sistemlerinin bu füzelerden 58’ini ve 4 adet İHA düşürdüğünü, 

-Bu taarruz kapsamında Rusya’nın, Ukrayna’nın doğu, orta, batı ve güney bölgelerindeki enerji, su, doğal gaz ve diğer kritik altyapı tesislerine hava ve deniz konuşlu seyir füzeleri, uçaksavar güdümlü füzeler ve S-300 ve S-400 sistem füzelerini kullandığı,

-Kiev, Odesa, Lviv, Mykolaiv ve Sumy vilayetlerini hedef alan füzelerin düşürüldüğü, 

-Bu taarruzda on bölgenin ateş altına alındığı, 28 nesnenin hasar gördüğü, bunların on sekizi özel konut, geri kalanının kritik altyapı olduğu,

-Kiev’e düşen füzeler nedeniyle, Kiev şehrinde halkın %40’ı elektriksiz olduğunu açıklandı. 

****Ukrayna’nın Ana Askeri İstihbarat Müdürlüğü Başkanı Kyrylo Budanov, 26 Aralık’ta yaptığı açıklamada, Rus kuvvetlerinin iki veya üç büyük ölçekli füze taarruzu daha gerçekleştirmeye yetecek kadar füzeye sahip olduğunu söylemişti. İlki yapıldığına göre geriye yapılacak 1 veya 2 füze taarruzun kaldığı, onunda 9-15 Ocak ile 25 Ocak- 30 Ocak tarihleri arasında olabileceğini belirtebiliriz. 

Ukrayna Harekat Alanındaki Rusya Müşterek Harekat Komutanı Org. Sergei Surovikin Ekim 2022 de göreve başladıktan sonra uyguladığı stratejiye göre,

-Karada Rus taarruz harekatı devam ederken, Ukrayna askeri önemli hedefleri ile önemli alt yapıya füzeleri kullanarak ateşle taarruz etmeyi, 

-Ukrayna’nın savaşma azim ve iradesini kırmayı ve Rusya ile barış anlaşması yapmaya zorlamaya,
-Ukrayna halkını önemli alt yapı hizmetlerinden mahrum edip savaşma konusunda ülke hükümeti üzerinde baskı uygulatmayı, 

-Ukrayna birlikleri ve meskun mahaller üzerinde ateşle taarruz ederek, yaratacağı yıkıcı etki ile manevra birliklerinin harekatını kolaylaştırmayı,
-Taarruz harekatı esnasında başarı için her şeyin yapılabileceğini öngörmektedir ve bu esaslar uygulanmaya başlamıştır. 

Bu stratejinin önemli noktalarında büyük çaplı füze ateşle taarruzunun,

-İlki 10 Ekim günü, Sekizincisi de 29 Aralık günü icra edildiği,
-Bu füze taarruzlarının genelde 10-15 günlük periyotlar ile gerçekleştiği,
-Ancak anladığımız Rusya stoklarındaki füzelerinde azalmasıyla gittikçe azalan miktardaki füzelerin kullanıldığı, başlangıçta 100-120 civarında füze ile taarruz edilirken, yedinci taarruzda 76 adet füzenin, sekizinci taarruzda ise 70 adet füzenin kullanıldığı, 

-Füze taarruzlarında kullanılan füzelerin Ukrayna Hava Savunma Sistemlerindeki sayısal ve nitelik gelişmesine paralel yedinci taarruzda 76 füzenin 60 adedinin – %79, sekizinci taarruzda ise kullanılan 70 füzenin 58 tanesinin- %82’in, Ukrayna hava savunma kuvvetleri tarafından imha edildiği açıklandı. Ancak tek bir füze bile hedefini vursa yaratacağı etkinin Ukrayna üzerinde etki yarattığı açıktır. 

Değerlendirmemize göre, Rusya’nın stoklarındaki füzelerin azalmakta olduğu, taarruzlarda kullanılan füzelerin azalacağı, Ukrayna’nın elindeki Hava Savunma Sistemlerinin sayısının artmasının bu füzelerin etkisini azaltacağı, füze taarruzlarının sayısı ve kullanılan füzelerin azalmasının kara harekatı üzerinde etki edebileceğini de söyleyebiliriz. 

Rusya’nın yaptığı 8 füze taarruzu arasındaki süreyi incelediğimizde, bundan sonraki füze taarruzunun 09-15 Ocak 2023 tarihleri arasında olabileceğini söyleyebiliriz. 

Ekim ayı başında kullanılan füzelerin çoğunun hedefine ulaşmasına rağmen, müteakip taarruzlarda gittikçe azaldığı ve en son taarruzda da ancak %18’in hedefine ulaşabildiği, Ukrayna Hava Savunma imkanlarının yeni yılda artmasıyla Rusya’nın bu taarruzlarda istediği etkiyi yaratamayabileceğini söyleyebiliriz. 

****Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov, Rusya’nın askeri silah-araç-teçhizat kayıplarının çok önemli olduğu yönündeki NATO istihbarat raporlarına atıfta bulunarak, yaptığı bir röportajda Rusya’nın insan gücünü, teçhizatını ve füze kapasitesini eski haline getirmesinin en az beş yıl hatta on yıl süreceğini söyledi. 

Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi sekreteri Oleksii Danilov’a göre , Rusya’nın füze stokları Ukrayna’ya yönelik üç ila dört büyük ölçekli taarruz için yeterli olabilir.

Daha önce Reznikov, yüksek hassasiyetli füze stoklarının çoğunu kullanan Rus ordusunun İskender balistik füzeleri de dahil olmak üzere yüksek hassasiyetli silah sıkıntısıyla karşı karşıya olduğunu bildirdi. Ukrayna tahminlerine göre, Rusya’nın hala yaklaşık 6.980 adet S-300 Hava Savunma füzesi ve çeşitli türlerde toplam 801 havadan fırlatılan seyir füzesi var. 

Ukrayna İstihbarat Dairesi başkanı Kyrylo Budanov 29 Aralık’ta BBC’ye Rusya’nın hava, deniz ve kara füze stoklarının savaş öncesi rakamlara göre %13 ila %27 arasında değiştiğini söyledi. 

Esasında Reznikov, Putin’in şu anki endişesini doğru şekilde göstermiş oldu. Bu kayıplar ve gelecekte verilecek kayıplar, Rusya’nın muharebe gücünü azaltıyor ve bunların yerine konmasının da 5-10 yıllık sürece ihtiyaç duyması da sanırım bütün Rus yetkililerinin uykusunu kaçırmaktadır. 

****Belarus devlet haber ajansı BelTA, Rusya’nın Ukrayna’nın enerji altyapısına yönelik düzenlediği füze taarruzu sırasında 29 Aralık günü yerel saatle 10-11 arasında bir “Ukrayna S- 300 füzesinin” Belarus topraklarına düştüğünü bildirdi.

Konunun incelendiği açıklandı. Belarus yetkililerin bakalım nasıl bir açıklama yapacaklar. Beyaz Rusya’nın Rusya yanında Ukrayna’da savaşa katılması konusunda öngörülen senaryolardan birisi olan bu olayın bakalım Putin’e istediği fırsatı verecek mi? 

**** Rus füze taarruzunun hemen ardından Rusya Saratov bölgesine bağlı Engels kentindeki askeri havaalanına dronlar ile taarruz edildiği bilgisi paylaşıldı. Bu hava üssüne yapılan 3. Dron taarruz gerçekleştirilmiş oldu. 

**** Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Oleksiy Danilov, Ukrayna ordusu, Ukrayna’yı korumak için gerekliyse Rusya topraklarına girebilir şeklinde açıklama yaptı. Zaten dronlar, SİHA’lar ile yapılan taarruzlarda buna hizmet etmektedir. Ancak Rusya’nın Ukrayna’da icra ettiği füze taarruzlarına misilleme olarak Ukrayna daha etkili ve Rusya derinliklerini vurabilecek sistemler peşinde. 

ABD’nin harekatın Rusya topraklarına aktarılmaması için dikkat ettiği bu günlerde artık hem Ukraynalı yetkililer ve NATO eski komutanı Ben Hodges ve batılı uzmanları Ukrayna’nın ABD yapımı 300 km menzilli MGM-140 Ordu Taktik Füze Sistemi (ATACMS) karadan karaya füzelere ihtiyacı olduğunu söyledi. 

Zelensky, 21 Aralık’ta Washington’da ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı görüşme sırasında ATACMS’yi istedi, ancak uygun cevap alamadı. Eğer bu sistem verilirse Ukrayna Harekat Alanındaki savaşın nereye nasıl gidebileceğini öngörmek çok zor olur. ABD bu dengeyi bildiği için savaşın sadece Ukrayna içinde kalmasını sağlayacak ancak, Rusya üzerinde etkili olabilecek sistemleri vermektedir. 

****Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba , Rusya’nın 29 Aralık’ta Ukrayna genelindeki enerji altyapısını hedef alan toplu füze saldırısını “Yeni Yıl öncesinde barışçıl Ukrayna şehirlerine” saldıran “anlamsız bir barbarlık” olarak kınadı. Kuleba, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “BU TÜR TOPLU SAVAŞ SUÇLARI KARŞISINDA ‘TARAFSIZLIK’ OLAMAZ” dedi. Rusya, Ukrayna’nın kritik alt yapısına yönelik bombardımanını artırırken, Kuleba, Kiev’in tarafını tutmadan bu savaşta bir ülkenin “TARAFSIZ” davranmasının Moskova’yı desteklemekle eşdeğer olduğu konusunda ısrar etti. 

Ukrayna Dış işleri Bakanının bu cümleyi hangi ülke veya ülkeler için söylediği çok açık. Umarım bu konu iyi değerlendiriliyordur. 

*****Savaş ile tarafsız ve doğru bilgi almanın zor olduğu Rusya’da Putin’in, muhalefeti ortadan kaldırmak ve Ukrayna sempatizanlarını tehdit etmek için muğlak bir dil kullanarak devlete giderek daha geniş yetkiler vermek için Rus yasalarını manipüle etmeye devam ediyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 29 Aralık’ta Rus Ceza Kanunu’na eklenen maddeler ile Rusları,

-“Yıkıcı faaliyetlere yardım etmek”, 

-“Sabotaj faaliyetleri yürütmek amacıyla eğitim almak”,
-“Sabotaj topluluğu örgütlemek”, 

-“Böyle bir topluluğa katılmak” suçundan 5 ila 10 yıl hapisc ezası, özellikle Ukrayna’daki savaşla ilişkilendirilenleri önde gelen bir Rus askeri sembolü) 3 yıla kadar hapis veya üç milyon rubleye (40.541 ABD Doları) kadar para cezası cezalandıran yasayı onayladı. 

Rus yazılı-görsel medyasından ve sosyal medyasından artık savaş ile ilgili doğru bilgi almak zorlaşacak. 

****Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi İnsan Haklarının Sağlanmasından Sorumlu Komiser Aliona Verbytska, “Şu anda Rusya, 3.392 Ukraynalı savaş esirinin varlığını doğruladı, ancak Ukrayna’da yaklaşık 15.000 kişi kayıp olarak listelendi ve aralarında çok sayıda sivil var” dedi. 

KUPYANSK-SVATOVE-KREMİNNA-SİVERSK MUHAREBE BÖLGESİ
Ukrayna kuvvetleri, Svatove-Kreminna hattında güçlerini iki noktada yani Svatove ile Kreminna bölgesinde toplayıp, savunma hattını yarmaya yönelik Svatove ile Kreminna kasabaları üzerindeki baskıyı artırmaktadır. Bölgede Ukrayna kuvvetlerinin bu ilerlemesine rağmen Rus kuvvetlerinin bir Harkov veya Kherson bölgesinde olduğu gibi geri çekilmediğini, Kreminna bölgesinde Krasna nehri doğusunda savunmayı kabul ettiği bildirilmektedir. Savunma hatlarındaki yetersiz eğitimli Rus askerlerinin Ukrayna taarruzunu durdurup durduramayacağını yakında göreceğiz.
Ayrıca Rusya bu hatta, Svatove kuzey batısında ve güney batısındaki taktik seviyedeki taarruzlarını da sürdürme gayreti içindedir. 

Ukrayna Genelkurmay Harekat Başkan Yardımcısı Tuğgeneral Oleksiy Hromov,
-Ukrayna kuvvetlerinin geçen hafta Kreminna istikametinde 2,5 km ilerlediğini ve taarruza devam ettiğini, Severodonetsk-Kreminna yoluna ulaşmaya çalıştıklarını,
-Luhansk Halk Cumhuriyeti (LNR) 2. Ordu Kolordusu subayları arasında, Ukrayna kuvvetlerinin Svatove-Kreminna hattını geçmesi halinde 2. Kolordu’nun önemli bir bölümünün teslim olacağına dair bilgilerin dolaştığını,
-Svatove’nin kuzeybatısındaki Stelmakhivka, Andriivka ile Svatove güney batısındaki Marinka ayrıca, Kreminna’nın kuzeybatısında, Ploshchanka ile Chervonopopivka yakınındaki Rus taarruzlarını durdurduğunu iddia etti.
Luhansk Oblast Başkanı Serhiy Haidai’de, Ukrayna kuvvetlerinin 2023’ün başında Kreminna’yı ele geçirebileceğini belirtti.

Rus milbloggerlar ise,
-Rus kuvvetlerin, Svatove-Kreminna hattında kaybedilen mevzileri geri kazanmak için sınırlı karşı taarruzlar icra etmeye devam ettiği, 

-Rus kuvvetlerinin, önemli sayıda Wagner Grubu personeli de dahil olmak üzere, Kreminna bölgesine daha fazla ekipman ve personel nakletmeye devam ettiğini bildirdi. 

Sosyal medya paylaşımları değerlendirildiğinde, Ukrayna kuvvetlerinin 3 ana istikametten Kreminna kasabasına ilerlediği, Kreminna güneyinden ilerleyen Ukrayna kuvvetleri ile Rus kuvvetleri arasında şiddetli çatışmaların olduğunu öğreniyoruz.
Rus kuvvetlerinin Donets nehri güneyinde Bilohorivka bölgesinde devam eden taarruzlarının da Ukraynalı kuvvetlerce durdurulduğu belirtilmektedir. 

BAKHMUT MUHAREBE BÖLGESİ
Rus kuvvetleri, Bakhmut çevresinde taarruzlarına yeni yıla girmeye başlayacağımız bu günlerde de devam etmektedir. Bölgedeki çatışmalarda tarafların çok sayıda zayiat verdiği açıklanmaktadır. Etrafta toplanmayan çürümeye başlayan ölülerin olduğu da belirtilmektedir.
Luhansk bölgesindeki Kupyansk’tan Donetsk bölgesindeki Mariinka’ya kadar temas hattı boyunca düşmanın topçu atışlarının %40’ından fazlası Bakhmut bölgesinde olduğu belirtilmektedir. Buda Rusların bu kasabayı ne kadar istediğini ve diğer bölgelerde mühimmat tasarrufu yapıp bu bölgedeki Topçu birliklerine tahsis ettiğini anlıyoruz. 

Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna kuvvetlerinin,
-Bakhmut kuzeyinde Bilohorivka, Soledar, Bakhmutske ve Pidhorodne yakınlarındaki, 

-Bakhmut güneyinde ise Bakhmut’un 13 km güneyinde, Klishchiivka ve Andriivka yakınlarında ve Bakhmut kasabasına yönelik Rus ilerlemelerini durdurup kontrol altına aldığını ve Kurdyumivka bölgesinde yaptıkları karşı taarruzun başarılı olduğunu,
-Bakhmut doğusundan kasaba girmeye çalışan Wagner unsurları ile sanayi bölgesinde çatışmaların devam ettiğini ve kasabanın güneyinden Opytne bölgesindeki Rus unsurların Opytne‘nin önemli bir kısmını kontrol altına aldığını,
-Rus kuvvetlerin doğu yönünden Klishchiivka’ya yaklaşmayı başardığını, ayrıca Rus kuvvetlerin Bakhmut güneyi bölgesinde Ukrayna savunma hatlarını Ivanivske’ye doğru kırmaya çalıştığını ve savunmanın zorlukla devam edildiğini bildirdi. 

Rus milblog yazarları,
-Ukrayna kuvvetlerinin, Wagner Grubu unsurlarının M-03 otoyolunun bir bölümünü kesmeye çalıştığı Soledar ve Pidhorodne’deki bazı mevzilerden çekildiğini,
-Rus kuvvetlerinin Bakhmut’un güney kısımlarında dikkate değer ilerlemeler kaydettiğini,
-Rus kuvvetlerinin Bakhmut kasabası güney girişinde yer alan Opytne yakınlarındaki Bakhmut’un güneyinde de taarruzlarına devam etmekte olduğunu iddia etti. 

Ukrayna Genelkurmay Harekat Başkan Yardımcısı Tuğgeneral Oleksiy Hromov,
-Ukrayna kuvvetlerinin Bakhmut bölgesinde her gün 20 kadar Rus taarruzunu püskürttüğünü, 

-Rus kuvvetlerinin son haftalarda Herson ve Zaporijya bölgelerindeki dolaylı topçu ateşini azalttığını ve buradaki topçu ateşinin hızını korumak için Bakhmut bölgesindeki topçu birliklerine ilave topçu mühimmatının sevk edildiğini bildirdi. 

Bakhmut bölgesindeki Rus taarruz harekatı ile ilgili elde ettiğimiz bilgiler bizlere Rus taarruz harekatının Bakhmut’ta Doruk Noktasına ulaşmak üzere olduğunu işaret etmektedir. Ancak Rusya bu kasabayı ele geçirme arzusundan asla vazgeçmemektedir. Rus taarruzlarının önümüzdeki günlerdeki gelişimi, hızına göre Rus taarruzlarının doruk noktasına ulaşıp ulaşmadığı bilgisinin doğruluğunu da sanırım teyit edebileceğiz. 

Rus kuvvetlerinin Topçu mühimmatındaki sıkıntılarının harekatı çok etkileyeceği bir gerçektir.
En son paylaşılan sosyal medya bilgi ve görüntülerinde Rusların Bakhmut kasabasına Opytne bölgesinden girip ilerledikleri ve Bakhmut 3,5 km güney batısındaki Klishciivka meskun mahalline ulaştığı bilgisini elde ettik. Özellikle Klishciivka’nın düşmesi Ukrayna için Bakhmut kasabasının güneyden kuşatılmaya başlandığını göstermektedir. 

AVDİİVKA -DONETSK MUHAREBE BÖLGESİ
Rus kuvvetleri, Avdiivka, Vodyane, Krasnohorivka ve Marinka -Donetsk Şehri bölgesindeki özellikle Donetsk batı idari sınırına doğru giden ana yollar boyunca taarruz harekatına devam etmektedir. 

Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna kuvvetlerinin Avdiivka kuzeyindeki Vesele, Kamyanska ile Avdiivka doğusundaki ve Vodyane, Krasnohorivka, Marinka yakınlarında Rus ilerlemesini bazı yerlerde yavaşlattığını, bazı yerlerde ise durdurduğunu bildirdi. 

Bir Rus milblogger, Ukrayna kuvvetlerinin Marinka’da güçlü noktalar oluşturmak ve topçu ateşini koordine etmek için yüksek binalarda savunma mevzilerini kullandığını ve bunun Ukrayna kuvvetlerinin yerleşimdeki Rus ilerleme hızını yavaşlattığını öne sürdü. Ancak Rus birliklerinin yavaş da da olsa ilerlemesinin devam ettiği bildirildi. 

Marinka’da kasabanın çoğunu ele geçiren ve kasabayı adeta yok eden Rus kuvvetlerin, Marinka’yı hala ele geçirememelerini de ilginç buluyoruz. 

(E) Tuğgeneral Levent Köse

Yazar Hakkında: 1960 yılında İstanbul’un Beykoz ilçesinde doğan Levent Köse’nin memleketi Giresun-Görele’dir. İlk ve ortaokulu bitirmeyi müteakip, 1977 yılları arasında Kuleli Askeri Lisesi’nden, 1981 yılları arasında Kara Harp Okulu’ndan mezun olmuş ve çeşitli birliklerde Takım ve Bölük Komutanlığı görevlerinde bulunmuştur. 1992 -1994 yılları arasında Kara Harp Akademisi öğrenimini tamamlayıp Kurmay Subay olarak çeşitli birliklerde Şube Müdürlüğü, Tabur K.lığı ve Alay K.lığı görevlerinde bulunmuştur. 2010 yılında Tuğgeneralliğine terfi etmesi sonrası, Hakkari Dağ ve Komd. Tug. K. ve Balıkesir Bakım Okulu ve Eğt. Mrk. K. olarak görev yapıp 2014 yılında emekli olmuştur. 2017-2021 yılları arasında Kara Harp Enstitüsü’nde öğretmenlik yapmıştır. Görevi esnasında Silahlı Kuvvetler Akademisi’nde, Milli Güvenlik Akademisi’nde öğrenim görmüş, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde yüksek lisans yapmıştır.