Beton delici mühimmatlar; düşman cephanelikleri, koruganları ve hangarlarında saklanan hedeflerin bertaraf edilmesi görevleri için biçilmiş birer kaftan. TÜBİTAK SAGE (Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü) de bu alanda çalışmalarını sürdürüyor.

Taktik ve stratejik anlamda kıymetli varlıkların saklandığı cephanelik, korugan ve hangarlara karşı milli imkanlarla geliştirilen bir mühimmat testten geçti. TÜBİTAK SAGE (Savunma Sanayii Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü) bünyesinde geliştirilen SARB-83, Konya Karapınar'da konuşlu HABRAS (Hedef Balistiği Raylı Sistem Dinamik Test Altyapısı)’da test edildi. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın resmi Twitter hesabından duyurduğu gelişme, bahse konu sistem ile canlı bir mühimmatın denenmesi açısından Türkiye için bir ilk niteliğinde.

Kritik donanım, araç-gereç, silah ve teçhizat ile sarf malzemeleri; tespitinin ve imhasının güçlüğü nedeniyle mağara ve yer altı sığınaklarında saklanıyor. Kimya ve malzeme bilimindeki son ilerlemeler sayesinde bahse konu kalemler yer altı sığınaklarının yanı sıra yer üstünde güçlendirilmiş beton koruganlarla emniyet altına alınıyor. Olası taarruz esnasında güçlendirilmiş betonun ardına saklanan savaşçı unsur ve/veya sistemlerin imhası, harekâtın başarısı için kritik öneme sahip. Aksi takdirde hasım unsur yeteneklerini korumaya devam ediyor. 

SARB-83 bu tür önem taşıyan mühimmat depoları, yer altı petrokimya depolama alanları, sığınaklar, güçlendirilmiş betonla inşa edilen uçak hangarları ve komuta-kontrol merkezleri gibi hedeflere karşı geliştirildi. Bunların yanında mühimmat, muharebe sahasında en çok karşılaşılan kabuk dolgu malzemesi olan kaya yapıları da delebilmekte. Bu sayede özellikle dağların içerisindeki mağara oluşumlarına karşı da görev yapabilmekte.

Havadan satha serbest düşüşlü Mk-83 mühimmatları ile kütlesel, geometrik ve kit arayüzü benzerliğine sahip olan SARB-83, Mk-83 taşıyabilen tüm uçaklardan bırakılabilmekte. Bahse konu bomba ile uyumlu bütün güdüm kitlerini de kullanılabilen mühimmat, yer altı ve yer üstünde konuşlu farklı hedef tiplerine karşı yüksek etkinlik sunmakta. SARB-83, ön delicinin kabuğu aşmasına müteakip hedefin içinde infilak eden ana delici mantığına dayanan Ardışık Delici Harp Başlığı (ADHB) teknolojisine sahip. Yer üstü hedeflere karşı da yüksek etkinlik sunan sistem, bu sayede sistem, ikincil hedefler üzerinde de yüksek etkinlik sağlamakta. Salan ile çoklu atılabilme özelliği sayesinde harekât esnasında ihtiyaç duyulacak uçak sayısını azaltan mühimmat, F-4E/2020 Terminator ve F-16 Fighting Falcon uçaklarından bırakılabiliyor.

SARB-83, Mk-83 gibi 1000 lb (415) kilogram sınıfında. 1,86 metre uzunluğunda olan mühimmatın çapı ise en geniş noktada 35,6 santimetre. Ön delicide yer alan PBX-110 tipi kompozit patlayıcı sayesinde hasmın güçlendirilmiş kabuğunu aşan SARB-83, alüminyum katkılı PBX-109 ana delici dolgusu ile hedefini bertaraf ediyor. 3 inç sert hedef tapalarına uyumlu yapıda olan mühimmat, ön kısımda ONUR-1 MOD-4 tapa ile tetiklenmekte. Ana delicide ise kullanıcı isteğine göre farklı modlarda (gecikme, çarpma, zaman ayarlı) ayarlanabilen FMU-152 A/B'nin yanı sıra TÜBİTAK SAGE'nin yerli imkânlarla geliştirdiği yerli TST-101 tapası ile tetikleme sağlanmakta. Mühimmatın tasarım yapısı ve tercih edilen alt bileşenler sayesinde SARB-83, çok düşük çarpma açısı ve hızında dâhi 35 MPa güçlendirilmiş beton üzerinde 1,8 metrelik kabuğu delebiliyor.