Yunanistan Başbakanı Kiriagos Miçotakis’in ABD ziyaretine günler kala ülkenin en çok okunan gazetelerinden Ta Nea ülkenin olası F-35 planlarını yazdı. Gazete, Başbakan Miçotakis’in ABD’den F-35 tedarik etmek isteyeceğini bunun için programa ortak olarak dahil olmayı önereceğini ve ardından uçak alacağını, alternatif olarak az sayıda uçağı satın almayı teklif edebileceğini dile getirdi. Gazete, Miçotakis’in, “Eğer maddi imkanlar izin verirse F-35 satın almayı ciddi olarak düşünebiliriz çünkü bunlar piyasadaki en güncel ve modern araçlar” sözlerine yer verdi.

Bu durumda Miçotakis’in çantasında ise iki plan bulunuyor. Birinci senaryoda Miçotakis, F-35 üretim sürecinde Türkiye’nin çıkarılması sonrasında oluşan boşluğu Yunanistan’ın doldurmasını önerecek. Yunanistan’ın F-35 üretim sürecine dahil olması sonrasında Atina’nın bu uçakları satın alması gündeme gelecek.

İkinci senaryoda ise Yunanistan’ın ilk aşamada az miktarda F-35 savaş uçağı satın alması gündemde. Böyle bir durumda Yunanistan 84 adet F-16 uçağının modernizasyonu için yaptığı çalışmalar sekteye uğrayacak. Geçtiğimiz günlerde Lockheed Martin firmasıyla 1.45 milyar dolarlık bir anlaşmaya imza atan Yunanistan’ın yeni bir yol haritası çizmesi gerekecek.

Editörün notu

Birinci senaryoda cevaplanması gereken bazı sorular olduğu görülüyor. Öncelikle ortaklık seviyelerine ilişkin paylaşımlar tamamlandığı için yeni bir ortaklık için ülkelerin yeni baştan ikna edilmesi gerekecek. Türkiye’den çekilen üretim süreçlerinin ABD firmalarına ve açıklanmayan bazı ülkelere çoktan paylaştırıldığı biliniyor. Bunların yeni baştan düzenlenmesi gerekecek. Ülkelere üretim payları tedarik etmeye öngördüğü uçak miktarına göre veriliyor. Yunanistan’ın kaç uçak ve karşılığında ne kadar üretim payı isteyeceği belli değil ancak Türkiye'nin üretim payı karşılığında sipariş vermeyi öngördüğü 100 uçağın gündemde olması da beklenmiyor. Bu paylaşımın yapıldığı tarihte uçak sadece kağıt üzerinde olduğu için uçak bedeli ve üretim maliyeti çok daha düşük idi. Yeni bir paylaşımın hangi değerleme üzerinden yapılacağı, diğer ülkelerin itirazının nasıl karşılanacağı da belli değil.

Üretim ortaklığı içermeyen ikinci planın işlemesi daha yüksek görünürken aynı anda yürütülecek modernizasyon ve tedarik programlarının maliyetinin nasıl karşılanacağı ikinci bir soru olarak ortaya çıkıyor. Yunanistan F-35 tedarik ederse tedarik ve işletme maliyetlerini karşılayamayacağını düşündüğü için bu modernizasyon programını başlatmıştı. Bu nedenle de F-35’de kullanılan radara yakın teknolojik kapasitede radar sipariş vermişti. Modernize edilecek uçak miktarı azalırsa uçak başına modernizasyon maliyetleri de artacaktır.