Pandemik hastalık olarak ilan edilmesinin ardından, ülkeleri sıkı önlemler almaya iten coronavirüs (COVID-19) hem ekonomi hem de üretim faaliyetlerinin devamlılığıyla ilgili birçok soruyu beraberinde getiriyor. Virüs nedeniyle petrol fiyatları Ocak ayından bu yana yüzde 60 düşüş yaşadı ve varil başına 30 ABD Dolarının altına indi. Merkez Bankası verilerine göre, imalat sanayi genelinde kapasite kullanım oranı, Mart ayında Şubat'a göre 0,7 puan azalarak, yüzde 76,0'dan yüzde 75,3 düzeyine geriledi. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın hazırladığı “Coronavirüsün Uluslararası Yatırımlara Doğrudan Etkisi” raporuna göre, Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ekonomilere dayanan çok uluslu şirketlerin kârlarının risk altında olduğu açıklandı. Rapora göre, yüzde 44’lük düşüşle otomotiv endüstrisi, yüzde 42’lik düşüşle havayolları ve yüzde 13’lük düşüşle enerji ve temel malzeme endüstrisi en büyük darbeyi alacak.

Öngörülen üretim ve kar düşüşlerinin savunma sanayisini nasıl etkileyeceği ise önemini koruyor. Şu ana kadar Savunma Sanayii Başkanlığının virüs ve sektör bağlamında resmi bir paylaşımı bulunmuyor. Hükümetin 18 Mart Çarşamba günü açıkladığı ekonomik tedbir paketinin savunma firmalarına etkisinin nasıl olacağı belirsizken, dünya genelinde ve Türkiye’de üreticiler fabrikalarını kapatma kararı alıyor. 

ASELSAN, virüsle mücadele kapsamında ASELSAN Araştırma Merkezi Biyosavunma bölümünde Covid-19 virüsüne hassas optik biyosensör yöntemiyle tanı koyulmasına ilişkin Ar-Ge çalışmasına başlandığını duyurdu. COVID-19 nedeniyle çalışma ortamı ve personeller için de değişikliğe giden firma,  hamile veya yasal süt izni kullanan ve T.C. Sağlık Bakanlığı'nın belirlediği dezavantajlı grupları 16 Mart tarihinden itibaren idari izine çıkardı.

Elektronik, mekanik ve elektromekanik sistem üreticisi Digitest, virüse karşı çalışanlara koruyucu maske, eldiven, el dezenfektanı, kolonya dağıtırken, firma yemek saatlerinde düzenleme yaparak personelin iki ayrı grup halinde yemekhaneden yararlanması uygulamasına geçti.

FNSS,  bünyesinde oluşturduğu “Koronavirüs Salgını Acil Durum” ekibiyle gerekli tedbirlerin yürütülmesini sağlıyor. İş niteliğine göre, alanlardaki yoğunluğun azaltılması için belirli çalışanların evden çalışması sürecine giren firma; üretim ile ilgili bir açıklamada bulunmadı.

İNDES Mühendislik, Ar-Ge Merkezi çalışanlarının, evden çalışma modeline geçtiğini bildirdi. Üretim bölümü çalışanlarının işyerinde çalışmaya devam edeceği ancak toplu taşıma araçlarının kullanmamasının sağlanacağı açıklamada yerini aldı.

 “Faaliyet gösterdiğimiz savunma sanayii sektörünün, ülkemiz adına kritik öneme sahip bir sektör olması sebebiyle, T.C. Sağlık Bakanlığından aksi bir bildirim almadıkça ve risk seviyesi kontrolümüz altında yükseltilmeden tutulabildiği müddetçe, tüm gerekli tedbirleri almış olarak görevimizin başındayız ve çalışmalarımıza devam ediyoruz.” açıklamasında bulunan Meteksan Savunma, çalışanların iş niteliğine göre bazı bölümlerde evden çalışma uygulamasına geçtiklerini belirtti.

OTOKAR firması 25 Mart’tan itibaren 14 gün süreyle üretime ara vereceğini duyurdu. Firma, “Faaliyetlerin Kısmen veya Tamamen Durdurulması ya da İmkansız Hale Gelmesi” başlıklı açıklamasında, Avrupa ülkelerinden yapılan tedarik ve teslimat süreçlerinde yaşanan aksamalar nedeniyle üretimi durdurma kararı aldığını belirtti.

Türk Silahlı Kuvvetleri için roket, füze ve silah sistemi ihtiyacını karşılama misyonu ile görev yaptıklarının altını çizen ROKETSAN, teknoloji ve üretim altyapısını virüs salgınına karşı kullanmayı hedeflediklerini söyledi. Firma, ülke savunmasına ilişkin üretime ara verilmediğini açıkladı. 

ABD Savunma Bakanlığı, savunma yüklenicilerinin ulusal güvenlik için “kritik altyapı” teşkil ettiğini ve virüs nedeniyle çalışmalarının kesintiye uğramaması gerektiğini belirtti.  Savunma Bakanlığı'nın Tedarik ve İdame Müsteşarı Ellen Lord, “Belirlenen ‘kritik altyapı’ ile ilgili çalışıyorsanız, normal çalışma programınızı korumak için özel bir sorumluluğunuz var” açıklamasında bulunurken ulusal güvenliğin öneminin altını çizdi.

Defense News Top 100 listesinde ilk sıralarda yer alan firmalar, virüs nedeniyle ekonomik ve operasyonel olarak sıkıntıya girdiklerini açıklıyor.

İşe alımların durdurulduğunu belirten GE Aviation, ABD'deki bakım, onarım ve revizyon çalışanlarının yaklaşık yüzde 50'sini 90 gün boyunca etkileyecek geçici çalışma düzeninin de yaşanacağını işaret etti. Firmanın CEO’su David Joyce, 1 Nisan'dan itibaren maaşının yarısını almayacağını açıkladı.  Airbus ise nakit para kazanmak için yatırımcı teşviki aradığını duyurdu. Lockheed ve Northrop Grumman hisse fiyatları geçen ay sırasıyla yüzde 34 ve yüzde 24 oranında düşerken, CAE ve GE sırasıyla yüzde 66 ve yüzde 48 oranında geriledi.

Boeing geçici olarak Pegasus ve Poseidon platformlarının üretimini durdurduğunu açıklarken; beş Avrupa ülkesinde çalışmalarını sürdüren MBDA firması Fransa’daki tüm faaliyetlerini, virüsün yayılmasını kontrol altına almak için 18 Mart- 27 Mart tarihleri arasında askıya aldığını duyurdu.

Sokağa çıkma yasağı uygulanan İtalya başta olmak üzere faaliyet gösterdiği diğer ülkelerdeki çalışanlarının, koronavirüs nedeniyle hastaneye yatması durumunda tüm masraflarını karşılayacağını duyuran LEONARDO, bunun için ek sigorta sözleşmesinin imzalandığını açıkladı.

Rusya’da bulunan firmaların aldığı önleme dair bilgiye ulaşılmazken, 12 Nisan’da düzenlenmesi planlanan güvenlik fuarı Securika’nın ertelendiği duyuruldu.