Rus birlikleri Ukrayna Harekât Alanında, Donbası ve Zaporizhia’yı ele geçirme maksatlı olarak, kuzeyde Kreminna bölgesi, güneye doğru siklet merkezi ile taarruz ettiği Bakhmut bölgesi ve Donetsk şehri batısındaki bölgedeki taarruzlarına devam etmektedir. 

Ruslar Bakhmut’u en kısa sürede ele geçirmek için bütün muharebe güçleri ile Bakhmut üzerindeki baskıyı artırmaya devam etmektedir. Artık Bakhmut düşmek üzeredir. Ukrayna’nın aldığı her tedbir sadece, kasabanın Rusların eline geçme süresini birkaç gün uzatabilmektedir. Rusları Bakhmut’ta durdurma imkânı artık gözükmemektedir. 

Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky 7 Mart’ta Rusya’nın Bakhmut’u ele geçirmesinin Rus kuvvetlerine Kramatorsk, Slovyansk ve Donetsk Oblastı’ndaki diğer kritik yerleşim yerlerine “açık bir yol” sağlayacağını söyledi. 

Benzer şekilde Rusya Savunma Bakanı Sergei Shoigu da, Bakhmut’u ele geçirmenin Rus kuvvetlerinin Ukrayna’ya doğru ilerlemesine izin vereceğini söyledi. Moskova’da düzenlenen bir askeri konferansta Şoygu, “Bu şehir, Donbass’taki Ukrayna askerlerinin önemli bir savunma merkezidir” dedi. “Kontrol altına almak, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin savunmasının derinliklerine doğru daha fazla saldırgan eyleme izin verecektir.” Zelensky, generaller ile yaptığı görüşme sonrası Bakhmut’tan geri çekilmeyeceklerini, savunmaya devam edeceklerini açıklamıştı. Ancak Bakhmut’taki taktik resmi sanırım Ukraynalı yetkililer ya tam olarak okuyamıyorlar ya da zaman kazanmak için Bakhmut kasabasını savunan Ukrayna birliklerinin imhasını dahi göze aldılar. 

Bakhmut artık her gün artan bir şekilde Rus kontroluna girmektedir. Tamamen Rusya tarafından çok kısa bir süre sonra ele geçirilecektir. Halen Bakhmut’tan batıya doğru çıkan tek bir yol kaldı ve artık o yolun emniyeti kalmadı. Bu yolu kullanarak bazı Ukrayna askerlerinin, birliklerinin de çekildiği görüyoruz. Artık bu yoldan Ukrayna birliklerinin desteklenmesi de çok zorlaştı. 

PERSONEL ZAYİATI
Bu savaş bizlere her iki tarafında insana çok az değer verdiği, asker zayiatının yüksekliğini fazla önemsenmediği bir savaş olduğunu öğretti.
Aşağıdaki resim bizlere personel zayiatı hakkında kısa da olsa bir fikir vermektedir. 

Wagner lideri Prigozhin Rusya Savunma Bakanı Shoigu’nun, Ukrayna zayiatının Şubat ayında bir önceki aya göre %40 arttığı ve Rus güçlerinin Şubat ayında Bakhmut çevresinde 11.000 Ukrayna askerini öldürdüğü yönündeki iddiasını doğruladı. 

Ancak, Shoigu veya Prigozhin tarafından verilen rakamları doğrulamak mümkün değil. Bir NATO yetkilisi Pazartesi günü CNN’e verdiği demeçte, NATO istihbaratı,Bakhmut’u savunurken öldürülen her Ukraynalı askere karşılık Rus kuvvetlerinin en az beş asker kaybettiğini tahmin ediyor şeklinde değerlendirdi. 

Yine başka kaynaklara göre, Bakhmut’taki Rus kayıplarının 20.000-30.000 arasında olduğu da açıklanmaktadır. Ukrayna kaynakları Bakhmut’ta, ölen Wagner askerlerinin üzerinden atlayarak basarak Rusların durmadan ilerlemeye çalıştıklarını belirtmektedir. 

Ukrayna kaynaklarına göre savaş boyunca yani 12,5 aylık harekatta Rusya’nın 155.530 personel zayiatı verdiği açıklandı. Ukrayna’nın verdiği zayiat tam olarak açıklanmasa da bu rakama yakın olduğunu söyleyebiliriz. Bu zayiat sayılarının mavi doktrin esaslarına göre komple analiz edilip zayiat planlama faktörlerinin güncellenmesi gerekmektedir. 

Benzer şekilde harp silah araç gereç zayiatına yönelik mavi doktrin hesaplama faktörlerinin de güncellenmesi uygun olacaktır. 

****Sosyal medyada yayılan bir paylaşımda mevzide yakalanan bir Ukraynalı askerin Rus Wagner askerlerince infaz edilmesi görüntüleri karşısında Volodymyr Zelenskiy, “katillerini bulacağına” söz verdi. 

LOJİSTİK BAKIM ONARIM
****Ukrayna ordusu envanterinde bu savaş öncesi Rus kaynaklı harp silah araç ve gereçler ağırlıktaydı. Savaş boyunca batıdan çok sayıda ve çeşitte savunma sistemleri Ukrayna ordu envanterine girdi. Takdir edilir ki bu sistemin kullanılması kadar bakımı, onarımı, işletilmesi, idamesi de uzun süre yani ömür devri boyunca etkin kullanımı da çok önemlidir.
Muharebe ortamında hem gerekli kullanıcı, birlik bakımının yapılması ve de arıza durumunda onarımın yapılması eğitimli yeter sayıdaki bakım personeline yedek parça miktarına, gerekli set-alet-avadanlık durumuna bağlıdır. Özellikle muharebe esnasında mavi doktrinde muharebe acil onarım timleri olan adlandırdığımız unsurların, savunma sistemlerini ivedi gerekli oranda onarımını yaparak muharebe görevine sevk etmesi taktik başarılar kadar önemlidir. Bu timlerdeki elemanların mobil onarım konusunda iyi yetişmiş ve bu duruma uygun çok çeşitli durumlara ivedi tedbir getirebilecek durumda olmaları istenir. Zaten amaç arızalan sistemlerin komple onarımı yerine muharebe görevini yerine getirebilecek oranda onarımdır.
Muharip birliklerin verilen görevlerini yapmada onlara verilen bakım-onarım desteği önemli olup, muharebe esnasında Muharebe Acil Onarım-MAO timlerini etkin kullanımı için ilgili sınıf okullarının bu savaşı iyi analiz edip, acil onarım durumlarının sayısını ve onarım durumlarını ilgili personele öğretmesi gerekmektedir. Ayrıca bu sistemlere verilecek onarım destek süresi de, o birliğin harekat hedefini ele geçirme süresi le doğru orantılı olmalıdır. Yani hedefini ele geçme süresini aşan bir onarım süresi düşünülmemelidir. Bakım birlikleri, Muharip Bölük, Tabur ve Tugay geri bölgelerindeki Harekât esnasındaki MAO onarım sürelerini, aldıkları harekât planına göre kendileri hesaplayıp yayımlamaları ve barıştan itibaren ona göre bu timleri eğitmelidir. İlgili talimname bir esas vermekle beraber her birliğin harekât planları farklı olduğu için bu onarım sürelerinde farklı olması gerekmektedir. 

Ukrayna Harekât Alanında dikkat çekici bir durumunda, muharebe sahlarında bırakılıp terk edilmiş araç, silah sayılarındaki fazlalık olduğunu gördük.
Mavi doktrinde,
-Bölük bölgesinde mobil onarım timinin onarım kabiliyetini aşan arızalı malzemelerin Bl.Kull.Bkm.Ks.ve Mobil Onarım Timi vasıtasıyla Tb. Bakım Onarım Toplama Noktasına tahliye edilir, 

-Tb. Bkm. Onr. Top. Noktasında onarılamayan arızalı malzemeler Bakım Birliğine bildirilir, -Bakım Birlik Komutanı tarafından onarım için G/Des.Bl. den bir tim oluşturulur veya Bakım Merkezi Seyyar Ekibi talep edilir. Bu noktada onarım mümkün olmadığı takdirde LKM-LDÜ koordinatörlüğünde Bakım Merkezi Seyyar Ekibi tarafından onarımı yapacak ilgili Fabrikaya-Ana Bakım /Bakım Merkezine tahliye edilir, 

-Herhangi bir kademede onarımı mümkün olmadığı değerlendirilen malzemeler HEK Toplama Noktasına tahliye edilir şeklinde belirtilmiştir. 

Ancak Ukrayna Harekât Alanındaki muharebeler bizlere,
-Lojistik unsurların emniyetinin alınmasının gerekli olduğu,
-Geri bölgelerinde, muharebe sahası ön cephesi gibi her türlü topçu, hava kuvvetleri, Özel Kuvvet unsurları gibi çeşitli etkilere maruz kaldığı, bakım unsurların çok rahat bir ortamda görev yapmaların görülemediği,
-Bu nedenle arızalanan ve tahrip olan araçların silahların, doktrin esaslarına uygun geriye uygun noktalara tahliye edilemediği bu nedene arazide terk edildiğini gösterdi. 

Bu nedenlerden özellikle taarruz harekâtında Bakım Onarım Toplama Noktaları, Tahliye esaslarının, devam eden Ukrayna Savaş analizi yapılarak arızalan araçların toplanması, tahliye esaslarının, bakım doktrin esaslarının gözden geçirilerek daha gerçekçi şekilde değiştirilmesi, muharip unsurlara terk ettikleri araçların, silahların düşman eline geçmemesi için tahrip edilmesinin öğretilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir., 

Bakım birliklerini denetleyen askeri liderlerin, ilgili harekât planlarına uygun şekilde bakım birliği teknisyenlerini, bakım birliğini plan süresine uygun, acil onarım yapıp yapamadığını mutlaka görmelidir. Görülmeyen denetlenmeyen konuların muharebe sahasında da olmayacağını unutmayalım. 

(E) Tuğgeneral Levent Köse 

Yazar Hakkında: 1960 yılında İstanbul’un Beykoz ilçesinde doğan Levent Köse’nin memleketi Giresun-Görele’dir. İlk ve ortaokulu bitirmeyi müteakip, 1977 yılında Kuleli Askerî Lisesi’nden, 1981 yılında Kara Harp Okulu’ndan mezun olmuş ve çeşitli birliklerde Takım ve Bölük Komutanlığı görevlerinde bulunmuştur. 1992 -1994 yılları arasında Kara Harp Akademisi öğrenimini tamamlayıp Kurmay Subay olarak çeşitli birliklerde ve karargahlarda Şube Müdürlüğü, Öğretim Elemanlığı, Tabur K.lığı, Alay K.lığı, Daire Başkanlığı ve Kurmay Başkanlığı görevlerinde bulunmuştur. 

Görevi esnasında, yurt içinde Temel Paraşüt, Atlatıcı Öğretmen ve Yer Ekip Komutanlığı, Serbest Paraşüt, Komando İhtisas, PPBUS kursları ile Silahlı Kuvvetler Akademisi’nde, Milli Güvenlik Akademisi’nde öğrenim görmüş ve yurt dışında Barışı Koruma Harekat Planlaması, İnsani Yardım konusunda Torino-İtalya’da kurs görmüş, Bosna-Hersek’de kısa süreli kurs öğretmenliği, Azerbaycan Türkiye Askeri İşbirliği ve Koordinasyon Kurul Kur. Bşk. lığı görevinde bulunmuş ve 2010 yılında Tuğgeneralliğine terfi etmesi sonrası, Hakkâri Dağ ve Komd. Tug. K. ve Balıkesir Bakım Okulu ve Eğt. Mrk. K. olarak görev yapıp 2014 yılında emekli olmuştur. 2017-2021 yılları arasında Kara Harp Enstitüsü’nde öğretmenlik yapmıştır. 2016 yılında, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde yüksek lisans yapmıştır.