Harekatın 317 gününde,
-Rusya’nın Luhansk bölgesinde savunması ve karşı taarruzları, Donetsk bölgesinde özellikle Donets nehri güneyinden itibaren Bilohorivka-Bakhmut-Mayorsk- Avdiivka- Marinka bölgelerinde taarruzları ile diğer bölgelerdeki savunması devam etmekte, 

-Ukrayna’nın Luhansk bölgesindeki Svatove-Kreminna hattını ele geçirme maksatlı taarruzlarında Svatove ile Kerminna kasabaları istikametinde yavaş yavaş gelişmekte, Donetsk bölgesindeki başta Bakhmut ile Marinka kasabaları başta olmak üzere savunmasına zorlukla devam etmekte ve Donets bölgesi ile diğer bölgelerdeki savunmasına devam etmektedir. 

**** Bu savaşta, personel zayiatının yüksekliğini, insana verilmeyen değerlerini görmekteyiz. Bu kadar hem asker hem de sivil kayıplarının bu yüz yılda görülmesi esasında, savaşın her dönemde Cenevre sözleşmelerine rağmen benzer şekilde icra edildiğini anlıyoruz. 

Bu konuda aklımıza, JOSEPH STALİN’İN, söylediği, “BİR KİŞİNİN ÖLÜMÜ BİR TRAJEDİDİR, MİLYONLARIN ÖLÜMÜ İSE BİR İSTATİSTİKTİR.” sözü gelmektedir. Ukrayna kaynaklarına göre ölen Rus asker sayısının 110.780 olduğu belirtilmektedir. 

Rus medya ve sosyal medya verilerine göre, 

-Savaşın başlamasından bu yana yaklaşık 1.600 Rus subayın öldürüldüğü,
-Öldürülen Rus general sayısının 10 olduğu,
-Küçük rütbeli subaylar olarak Rusya’nın 840 yüzbaşı ve kıdemli teğmen – taktik seviye komutanları – zayiat verdiği açıklanmaktadır. 

Bu rakamları Rusya’nın Afganistan’da 10 yıl süren savaşta sadece 15.000 asker kaybettiğini hatırladığımızda, Rusya’nın Ukrayna’da verdiği zayiatın yüksekliğini daha iyi anlarız. 

****Günün sürpriz haberi olarak,
-İlk olarak, Putin’in Savunma Bakanı Sergei Shoigu’ya 6 Ocak saat 12: 00’den 7 Ocak saat 24: 00’e kadar 36 saatlik “tüm temas hattı boyunca bir ateşkes” uygulama talimatı vermesi oldu. Aynı zamanda Putin, Ukrayna’yı “ateşkes ilan etmeye ve vatandaşlara Noel ayinlerine katılma fırsatı vermeye” de çağırması,
-İkinci olarak Türkiye Cumhurbaşkanı R.T. Erdoğan’nın Putin ve Zelensky ile görüşmesi sonrası Putin’in mevcut hatlarda ve bölgesel gelişmeler dikkate alınarak barış teklifi oldu. 

Yani Putin ilhak etiği bölgeleri mevcut sınırlarda Rusya içinde olacak şekilde barışı ifade ediyor. Doğal olarak daha önce Zelensky’in ilan ettiği 10 maddelik barış teklifinde olduğu gibi barış için ilk şartının Rus kuvvetlerin Ukrayna’yı terk etmesi açıklamaları ile Putin’in teklifi ret edildi. 

Putin ayrıca, Ukrayna’yı benzer şekilde ateşkes ilan etmeye ve inananların Noel arifesinde ve İsa’nın Doğuşu Günü’nde kilise ayinlerine katılmasına izin vermeye çağırdı.
Son dönemde Ortodokslar üzerinden suçlanan Rus yönetiminin bu çıkışı insani gözükse de esasında cephede bir nefes alma ve planları kapsamında hazırlıkları için zaman kazanma olarak gözükebilir. Hatta daha önce Ukrayna karşısında adeta soykırımı teşvik eden Rus Ortodosk Klisesi liderinin de bu ateşkes çağrısına katılması, inandırıcılıktan çok uzak olduğu söylenebilir. Putin’in ateşkesi dini temellere dayandırması, Ukrayna’yı dini grupları bastıran bir ülke olarak çerçeveleyen ve Putin’i Hristiyan inancının gerçek koruyucusu olarak konumlandıran bir başka iki yönlü Rus enformasyon operasyonunu da güçlendiriyor.Ayrıca Donetsk bölgesindeki Ortodosk klişelerine karşı bir Rus provokasyonunu da beklemek lazım diye düşünüyoruz. 

Putin’in barış teklifinin altında, Donbas bölgesinde mevcut harekatta yaşadığı sıkıntıların giderilememesi ve uzayan savaşta Rusya’nın da gittikçe yıpranması ve Rus iç kamuoyunda artık ciddi anlamda başarısızlıkların eleştirilmesi yatmaktadır. Özellikle Luhansk’da Svatove ile Kreminna bölgelerindeki yaklaşan Ukrayna kuvvetlerinin savunma hatlarını yarması karşısında oluşabilecek II. Harkov geri çekilmesini, ne Rus Hükümet yetkilileri nede Rus askeri yetkililer açıklayabilir. İşte Putin’in gittikçe barış ifade den yaklaşımları Harekat Alanındaki Rus başarısızlıklarından kaynaklandığını değerlendiriyoruz. Ukrayna tarafı da bunu gördüğü için büyük asker zayiatına rağmen, batılı ülkelerin de telkiniyle harekata devam etmektedir. 

Putin’in açıklamasından sonra,
-Zelensky, Putin’in Ortodoks Noel ateşkesi ile ilgili sözlerine inanmadığını, Ülkemize yönelik terörü sürdüren ve insanlarını katliama gönderenler kesinlikle yaşama değer vermiyorlar ve hatta barış aramıyorlar,

-Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba ise, Rusya’nın tek taraflı ateşkesinin ciddiye alınamayacağını, Rusya’nın Ukrayna’nın barış formülünü görmezden geldiğinin açıklayarak ateşkese uymayacakları açıkladılar. 

****Rus kuvvetleri, Ukrayna’nın kritik altyapısına karşı yürüttükleri taarruzlarda İran yapımı İHA’ları kullanmaya devam etmektedir.

Ukrayna Ana Askeri İstihbarat Müdürlüğü (GUR) temsilcisi Vadym Skibitsky ile Hava Kuvvetleri Komutanlığı Sözcüsü Yuriy Ihnat yaptıkları açıklamada,

-Rus güçlerinin Eylül 2022’deki ilk kullanımlarından bu yana Ukrayna’da yaklaşık 660 İran yapımı Shahed-131 ve -136 insansız hava aracı kullandığını,
-Rus kuvvetlerinin Shahed insansız hava araçlarını kullandıklarını, çünkü bunların alçaktan uçtuklarından, özellikle Kiev’deki hedeflere yapılan taarruzlarda Dinyeper Nehrini takip eden uçuş rotalarında radara yakalanmaktan kurtulabildiklerini, 

-Ukrayna hava savunmasının 540 Rus insansız hava aracını düşürdüğünü, ancak yüzde 100 düşürme oranında bile Shaheds’in Ukrayna şehirlerine hala zarar verebildiğini, çünkü savaş başlıklarının Ukrayna hava kuvvetleri tarafından engellendiğinde her zaman patlamayacağını ve yere düştüğünde patlayabileceğini, 

-Rus kuvvetlerinin Ukrayna hava savunmasını yarmak için yüzlerce Shahed insansız hava araçları sürüleri kullandığını ve Rus kuvvetlerinin aynı anda 5 – 10 gibi az sayıda insansız hava aracı kullanmaları halinde benzer sonuçlara ulaşamayacağını,
-Rusların Eylül ve Aralık 2022 arasındaki gibi aynı oranda İHA/SİHA’ları kullanmaları halinde Mayıs 2023’e kadar Ukrayna’da taahhüt edilen 1.750 adet İran yapımı insansız hava aracını kullanılarak biteceğini, Rusya’nın İran ile yaptığı sözleşmenin 1.750 İHA’nın transferini öngördüğünü ve yeni bir İHA tedariğine ihtiyaç duyacaklarını belirttiler.

KUPYANSK-SVATOVE-KREMİNNA-SİVERSK MUHAREBE BÖLGESİ
Rus kuvvetleri, Ukrayna kuvvetlerini Svatove-Kreminna hattından uzak tutabilmek ve kaybedilen bazı mevzileri geri alabilmek maksadıyla karşı taarruzlarına devam etmektedir. Ayrıca bölgeyi mutlak elde tutabilmeye yönelik olarak bölgeyi yeni seferber edilmiş askerler ve Wagner birlikleri ile takviye yapmaktadır.
Ukrayna kuvvetleri Kreminna bölgesinde üç ayrı istikamette taarruzlarına yavaş yavaş devam etmektedir. Kreminna’da sıkışan zor durumda olan Rusya’nın esasında, neden ateşkesi istediğini anlıyoruz. Çok fazla süre almayacak bir zamanda Kreminna’nın Ukrayna kontroluna geçme ihtimalini herhalde Putin değerlendirip bu kararı aldırdı. Kuzeyde de Svatove kasabası istikametinde Ukrayna kuvvetleri yavaş olarak ilerlemektedir. Ukrayna özellikle her iki kasaba bölgesinde savunma hattını yarıp Rusları geriye doğru geri çekilmeye mecbur bırakmak istediğini anlıyoruz. Rusların takviye yaptığı bölgede şiddetli çatışmaların yaşandığı belirtilmektedir. 

Ukrayna Genel Kurmay Başkanlığı,
-Svatove-Kreminna hattı boyunca ve Kreminna 19 km güney doğusunda Donets nehri batısında bulunan Lysychansk-Bilohorivka yönünde şiddetli çatışmaların sürdüğünü,
-Ukrayna kuvvetlerinin Stelmakhivka yakınlarında (Svatove’nin 16 km kuzeybatısında) ve Ploshchanka yakınlarında (Kreminna’nın 17 km kuzeybatısında) Rus taarruzlarını durdurduğunu, 

-Ukrayna kuvvetlerinin bölgenin en güneyinde yer alan Donets nehri 21 km güneyindeki Berestove ve Bilohorivka yakınlarında bir Rus ilerlemesinin başarısız olduğunu bildirdi. 

Rus kaynaklı açıklamalara göre,
-Luhansk Halk Cumhuriyeti (LNR) yetkilisi, Ukrayna kuvvetlerinin bölgedeki Rus ilerlemesini engellemek için Kuzemivka (Svatove’nin 15 km kuzeybatısında) civarında mevzi savunması yaptığını,
-Bir Rus milblogger, Rus kuvvetlerinin Ploshchanka yakınlarında (Kreminna’nın 17 km kuzeybatısında) ve Makiivka yönünde (Kreminna’nın 22 km kuzeybatısında) da taarruzlarına devam ettiğini,
-Başka bir Rus milblogcu, Rus kuvvetlerin bir süredir Ploshchanka-Makiivka hattı (Kreminna’nın 22 km kuzeybatısında) boyunca bazı taktik taarruzları da içeren çok aktif bir savunma yürüttüğünü,
-Başka bir Rus milblogger, Rus kuvvetlerinin Ukrayna kuvvetlerini Svatove-Kreminna otoyolu yakınındaki mevzilerden geri çekilmeye zorladığını ve çatışmanın en şiddetlisinin Chervonopopivka yakınlarında (Kreminna’nın 6 km kuzeyinde) olduğunu,
-Bir Rus milblogger, Rus kuvvetlerinin Luhansk Oblastı’ndaki (Kreminna’nın 12 km güneyinde) Bilohorivka’ya da taarruz icra ettiğini,
-Başka bir Rus milblogger, bu Rus taarruzlarını doğası gereği taktiksel olarak nitelendirdi, ancak yakında Rus kuvvetlerinin bunları Svatove-Kreminna hattı boyunca daha büyük bir taarruzu desteklemek için geliştirebileceğini belirtti. 

Luhansk Oblast Başkanı Serhiy Haidai, 4 Ocak’ta, Ukrayna kuvvetlerinin Rusların Svatove’de yer alan mühimmat deposunu tahrip etmesi nedeniyle, Svatove bölgesindeki Rus birliklerine mühimmat ikmalinin artık doğrudan 120 km mesafedeki Luhansk Şehrinden yapılması gerekeceğini belirtti. 

Kullanıcı birlikler ile mühimmat ikmal noktası arasındaki bu mesafenin de, ikmal süresinin artıracağı ve uzun intikal süresi nedeniyle Ukrayna kuvvetlerinin ateşle taarruzuna karşı hassas hale gelebileceğini belirtmek lazım. İkmalin, yükleme, intikal ve boşaltma faaliyetini hesapladığımızda asgari 4-5 saatlik süreyi içereceğini belirtmemiz lazım. 

BAKHMUT MUHAREBE BÖLGESİ 

Donetsk bölgesindeki çatışmaların en yoğun olduğu bölge olan Bakhmut’u ele geçirmek için Rus kuvvetlerin, Bakhmut kuzeyi, güneyi ve doğrudan Bakhmut’a yönelik taarruzlarına devam etmektedir. 

Tarafların paylaşımları ile açık kaynak bilgilerine göre,
-Rusların Bakhmut kasabası kuzey doğusu, doğusu ile güneyden kasaba içine ilerleme çabalarının devam ettiği,
-Bakhmut kasabası kuzeyinde Rusların Soledar içinde ilerledikleri, Soledar ile Bakhmut 3 km kuzeyindeki Pidhorodne arasındaki bölgede 1-2 km ilerlediğini,
-Soledar hemen kuzeyinde yer alan Yakovlivka’da Rusların yaklaşık batıya doğru 1 km ilerledikleri ve Soledar’ın kuzeyden kuşatıldığını,
-Ukrayna kuvvetlerinin artık Soledar’da savunmalarının zor olacağı ve geri çekilebileceklerini,
-Bakhmut güneyinde ise özellikle Rus kuvvetlerinin yavaş da olsa Klishchiivka bölgesinde batıya doğru ilerlediği,
-Bakhmut kasabasındaki Ukrayna kuvvetlerinin kasaba dışına çıkabilmek-ikmal vb faaliyetleri için emniyetle kullanabilecekleri, güney batıda İvanivske ile kuzeyde Berhivka yollarının kaldığını anlıyoruz.

Son dönemde Rus kuvvetlerinin Bakhmut kasabasındaki taarruzlarının doruk noktasına ulaştığı ve durma noktasına geldiği yaygın batılı görüşe rağmen Rusların, her türlü çok sayıda zayiat vermesine rağmen, asla Bakhmt’u ele geçirme maksatlı taarruzlarından vazgeçmediğini görüyoruz. Taraflar için adeta insan kıyma makinası adı verilen Bakhmut bölgesindeki çatışmalarda her iki tarafın da çok sayıda personel zayiatı verdiğini ve vermeye devam edeceğini görmekteyiz. 

Rus kuvvetlerin Bakhmut kasabası içine girerek kasabayı tamamen kontroluna almalarının daha uzun bir süreye ihtiyaçları olmasına rağmen, kasabanın kuzey ve güneyden kuşatılmasının başarı ile devam etmesi durumunda Ukrayna kuvvetlerinin Bakhmut’tan daha kısa sürede geri çekilebileceklerini ifade edebiliriz. 

Bakhmut kasabasını Rusların yoğun ateş altına almasından kasabanın adeta yanmakta olduğu ve kasabanın bu günkü durumu ile 6 ay önceki durumuna bakıldığında Rusların kasabaya verdiği hasar açıkça gözükmektedir. 

Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı,
-Ukrayna kuvvetlerinin Bakhmut yakınlarında, Bakhmut’un kuzeyinde Krasna Hora yakınında, Bakhmut’un kuzeydoğusunda Bilohorivka, Soledar, Pidhorodne yakınında ve Bakhmut’un güneyinde Kurdyumivka, Mayorsk yakınlarında Rus ilerlemesinin başarısız olduğunu, -Bakhmut doğusunda sanayi bölgesi ile güneyinde Opytne bölgesinde şiddetli çatışmaların devam etiği,
-Rus kuvvetlerinin, komutanlıklarının daha önce ilan etikleri 26 Aralık tarihine kadar Soledar’ı ele geçirme ve Bakhmut’u kuşatmayı başaramadıkları,
-Ukrayna Sınır Muhafızları Servisinin paylaştığı bir videoda, Ukraynalı gazetecilerin Rus ateşinden korkmadan Soledar’a girdiğini görüldüğünü,
-Soledar yakınlarındaki çekilen videoda yer alan Ukraynalı askerler, Rus kuvvetlerinin taktik değiştirdiğini ve artık hazırlık ateşi olmadan Rus piyade unsurlarının muharebeye girdiğini, kasabada karşılıklı yakın temasın devam etiğini, Taktiklerdeki bu bariz değişiklik, Soledar- Bakhmut bölgesindeki Rus kuvvetlerinin taktik düzeyde zemin kazanma girişimlerini yoğunlaştırıyor olabileceğini, ancak personel güvenliğini ikinci plana atıldığını belirttiler. 

Rus kaynakları,
-Rus kuvvetlerinin Soledar’ın güneyinde belirlenmemiş üç eski Ukrayna savunma mevzisini ele geçirdiğini ve Soledar’ın güney eteklerindeki Deksonska tren istasyonunu ele geçirdiğini, Rus kuvvetlerin, Bakhmut’taki Ukrayna kuvvetlerine tedarik sağlayan iki ana lojistik hattından biri olan kasaba kuzeyindeki Bakhmut-Siversk otoyoluna ulaşmak için Bakhmut’un kuzeydoğusundaki Soledar’ı ele geçirmeyi umduğunu, 

-Bakhmut’un kuzeyinde Krasna Hora ve Pidhorodne yakınlarında ve Bakhmut’un güneyinde Kishchiivka, Kurdyumivka ve Opytne yakınlarında çatışmaların sürdüğünü,
-Rus kuvvetlerinin Pidhorodne’ye doğru ilerlemeler kaydettiğini ve Wagner Grubu güçlerinin Opytne yakınlarındaki Ukrayna savunma hatlarını aştığını iddia ettiler. 

AVDİİVKA -DONETSK MUHAREBE BÖLGESİ
Rus kuvvetlerin, Bakhmut bölgesinde olduğu gibi, Avdiivka ile Marinka’yı ele geçirmek için bölgedeki taarruzlarında bu meskun mahaller istikametinde yoğunlaştığını anlamaktayız. Ruslar buna yönelik olarak, Donetsk Şehri’nin batı eteklerinde taarruzlarına devam etmektedir. 

Bu kapsamda Rus kuvvetlerin,
-Bölgenin kuzeyinde Avdiivka’nın kuzeyindeki Ukrayna hatlarını yarma girişiminde bulunmaya devam ettikleri ancak, şimdiye kadar başarılı olamadığı ve Krasnohorivka ve Vesele’ye yapılan taarruzların Ukrayna savunma unsurlarınca başarısızlığa uğratıldığı,
-Pisky bölgesinde Vodyane yakınlarında yeni mevziler kazanmaya çalışmasının başarılı olamadığı,
-Bölgenin güneyinde ise Marinka’da çatışmaların devam ettiği, Ukrayna kuvvetlerin Marinka güneyindeki Pobieda’ya yönelik bir Rus ilerlemesinin durdurduğu, Novomykhailivka yakınlarında Rus keşif unsurlarının başarısız olup geri çekildikleri belirtildi. 

Ayrıca Marinka bölgesindeki Ukrayna karşı taarruzu ile Rusların kısmen geri çekildiği ve kasabanın tamamını hala ele geçiremedikleri görülmektedir.
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna kuvvetlerinin Krasnohorivka (Donetsk Şehri’nin batı eteklerinde), Marinka (Donetsk Şehri’nin güneybatı eteklerinde) ile Novomykhailivka ve Pobieda yakınlarındaki Rus taarruzlarını durdurduğunu bildirdi. 

**** Ukrayna kuvvetlerinin HIMARS’ları kullanarak Rusya kontrolundaki Donetsk şehri varoşlarındaki Makiivka’daki okul binasına yaptığı ateşle taarruz sonucu resmi Rus açıklamalarına göre 89 Rus askerinin öldüğü açıklandı. Binanın yıkılmadan önceki ve sonraki durumuna baktığımızda zayiat miktarının çok daha yüksek olduğunu anlıyoruz.

**** Daha önce Ukrayna’ya verilen Türk Kirpi Zırhlı araçlardan sonra son olarak, yeni bir 42 araçlık KİRPİ Taktik Tekerlekli Zırhlı aracın demiryolu ile Romanya üzerinden sevk edildiği sosyal medya paylaşımlarından anlaşılmaktadır. 

(E) Tuğgeneral Levent Köse

Yazar Hakkında: 1960 yılında İstanbul’un Beykoz ilçesinde doğan Levent Köse’nin memleketi Giresun-Görele’dir. İlk ve ortaokulu bitirmeyi müteakip, 1977 yılları arasında Kuleli Askeri Lisesi’nden, 1981 yılları arasında Kara Harp Okulu’ndan mezun olmuş ve çeşitli birliklerde Takım ve Bölük Komutanlığı görevlerinde bulunmuştur. 1992 -1994 yılları arasında Kara Harp Akademisi öğrenimini tamamlayıp Kurmay Subay olarak çeşitli birliklerde Şube Müdürlüğü, Tabur K.lığı ve Alay K.lığı görevlerinde bulunmuştur. 2010 yılında Tuğgeneralliğine terfi etmesi sonrası, Hakkari Dağ ve Komd. Tug. K. ve Balıkesir Bakım Okulu ve Eğt. Mrk. K. olarak görev yapıp 2014 yılında emekli olmuştur. 2017-2021 yılları arasında Kara Harp Enstitüsü’nde öğretmenlik yapmıştır. Görevi esnasında Silahlı Kuvvetler Akademisi’nde, Milli Güvenlik Akademisi’nde öğrenim görmüş, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde yüksek lisans yapmıştır.