Ukrayna’da savaşın 900. Günündeyiz. Rusya harekâtına kuzeyden itibaren Luhansk, Donetsk, Zaporizhia ve Herson oblaslarında-eyaletlerinde devam ederken özellikle, Donetsk bölgesinde Avdiivka batısında Pokrovsk istikametinde geliştirmeye devam ediyor.

Doğu Ukrayna harekât alanında Rusya’nın daha önce hedef olarak ilan ettiği Donetsk bölgesinde batı idari sınırına olan mesafe 36 km kaldı. Bölgenin en önemli şehri Pokrovsk’a 16 km, oradan idari sınıra ise 20 km mesafe kaldığı görülmektedir. Üstelik Rus birlikleri taktik seviyede de olsa yavaş bir ilerleme hızıyla devam etmektedir.

Ayrıca Rusya Harkov’un kuzeyi ve onun daha batısında 2 ayrı bölgede sınırlı taarruz harekâtını da sürdürme gayreti içinde.

Harekât alanında Ukrayna’nın Rus taarruzlarına karşı alacağı tedbirleri beklemeye devam ederken 6 Ağustos 2024 günü birkaç Mekanize Tugaydan oluşan Ukrayna kuvvetinin Rus sınırını geçerek Kursk istikametinde mahdut hedefli taarruz başlattığını gördük.

Savunmasında güçlükler yaşarken böyle bir harekâtı Ukrayna’dan kimse beklemiyordu. Özellikle mavi doktrinde düşman taarruzu durdurulmadan, yavaşlatılmadan veya kontrol altına alınmadan karşı taarruz yapılmaması ifade edilir. Çünkü öncelikle taarruz edenin harekât hızı durdurularak ilerlemesi sınırlanır, müteakiben ihtiyatlar ile bu düşman birliklerine mümkünse yan ve gerilerinden karşı taarruzlar ile darbe vurulmaya çalışılır.

İhtiyat olarak sınırlı birliği olan Ukrayna’nın böyle riskli harekâtı neden yaptığın anlaşılır gibi değil. Bu tür taarruzlar genelde stratejik savunma içinde yapılır, bir bölgede savunma devam ederken gerekirse başka bölgelerde geri çekilme veya sınırlı taarruz harekâtı icra edilebilir. Bu riskli taarruzun tam etkilerini yakında daha iyi göreceğiz.

Ukrayna yanlısı kuvvetlerin daha önce 2 defa Harkov kuzeyinde Rusya içinde Belgrodo bölgesine doğru birkaç kilometrelik sınırlı bir özel harekât icra edildiğini de gördük. Ancak onların arasında Ukrayna birlikleri tam olarak yoktu. Ancak o harekatlar Rusya sınırlarının Rusya’nın taarruz harekâtı icra ettiği Doğu Ukrayna harekât alanı dışında ne kadar savunmasız olduğunu bizlere göstermişti. Ukrayna sanırım bu imkanları değerlendiriyor. Rusya harekât alanı dışındaki bölgelerinde ve sınırlarında hiç birlik bulundurmadığı veya çok küçük birlik bulundurduğu ortaya çıktı. Zaten harekatın yarattığı şaşkınlıkla Rusya 5 gündür hala tedbir alıp Ukrayna birliklerini durdurmaya çalışmaktadır. Özel paralı askerlerden oluşan unsurlar ile muharebe sahasının bazı kesimlerinden kuvvet çekerek Ukrayna birliklerine karşı tedbir almaktadır.

Kursk Ukrayna taarruzunun bugün 6. günü. Halen Ukrayna birlikleri 43 km’lik bir cephede 24 km ile 19 km arasında değişen oranda Rus topraklarına girmiş durumdadır. Bölgenin 115 km güney doğusunda Harkov’un kuzeyinde Rusya’nın mahdut hedefli bir Tümen ile devam eden taarruzu, onunda 102 km doğusunda Luhansk bölgesinde devam eden Rus taarruzları mevcut. Belki bir savaşta harekât alanında böyle ilginç durumun görülmesi çok zor gibi geliyor bizlere. Sınır ötesine karşılıklı olarak taarruz eden kuvvetlerin durumu muharebe sahalarında karşımıza sanırım zor çıkar.

Ukrayna kuvvetlerinin büyüklüğünü tam olarak ifade edilmedi ancak 2-3 tugay kadar olduğu ifade ediliyor. Bu kadar sınırlı birlikle bu taarruzun çok daha fazla ilerlemeyeceği ve kısa bir süre sonra geri çekileceklerini de belirtmemiz lazım. Ancak Ukrayna’nın Rusya’nın dikkatini harekât bölgesi dışına çekmesi, harekatın icra edilmediği bölgelere taarruz harekât alanı içinden Rusya’nın kuvvet tahsis etmesi, Rusya’nın moralini bozması, Rus halkı üzerinde savaşın etkilerini yaşatması da Ukrayna’nın bu harekât başarılarındandır.

Halen Kursk taarruz harekâtı 2-3 mihver istikametinde devam etmektedir. Rusya’nın bu harekâtı biraz küçümseyerek sadece terörle mücadele operasyonu olarak göstermesi de gerçeğin halkın bilgisinden kaçırılması olarak değerlendirilebilir. Ancak bölgedeki 76.000 Rus halkının bölge dışına tahliyesi ve bunun yarattığı etkiler herhalde Putin için son derece sıkıntılı bir durumdur.

Harekât hakkında gelen ilk bilgilere göre çok sayıda Rus askerinin esir alındığı, çok sayıda Rus silah- araçlarının tahrip edildiği, sivilleri ve bazı askerlerin kaçtığı şeklinde. Sonunda bölgedeki bütün sivilleri tahliye etmeye başladı Ruslar.

Ukrayna’nın bu harekâtı Ruslar tarafından asla beklenmiyordu, tam bir sürpriz oldu. Her şeyden önce, vatanını korumakla övünen bir Rus devleti için bu durum aşağılayıcıydı.

Ukrayna özellikle Donetsk’te Avdiivka’ batısı bölgesinde giderek daha fazla toprak kaybetmesine rağmen, tecrübeli tugayların bir kısmını Rus topraklarına göndermeyi seçmesi askerî açıdan pek rastlanmayan bir hareket tarzı. Risk alınmadan başarı olmaz gerçeğinde bunun ancak hesaplanabilir risk olarak belirtmemiz lazım. UK komuta heyeti tam olarak bir risk almışlar bunun olumsuz etkilerine karşı nasıl tedbir aldıklarını da yakında göreceğiz.

Bu harekatın amaçları olarak, Rusya’yı zor durumda bırakmak, Rus zafiyetlerini ortaya çıkarmak, Rus birliklerini bazı kuvvetlerini harekât alanı dışında Rus hudutlarında konuşlanmasını sağlamak ve Ukrayna içinde çok ihtiyaç duyduğu moral desteğini sağlamak olarak da belirtebiliriz.

Sınırda görevli sınırlı Rus birlikleri muharebe etmeyip kaçması galiba Putin’in en kızdığı konu olacak. Ancak bu taarruz mahdut hedefli olup bir süre sonra UK birliklerinin geri çekileceğini göreceğiz.

Ukrayna birliklerinin muharebe sahasında sınıra doğru bu hareketi göremeyen Rus istihbaratını da sorgulanması lazım. İlk etapta çok az direnişle karşılaşan ve bölgedeki Rus iletişiminin etkili elektronik savaş nedeniyle engellendiği bildirilen Ukrayna tugayları, taarruzun ilk iki gününde Kursk bölgesinde Rus topraklarına 20 kilometre girmiş.

Bölgedeki Rusların şaşkın, sinirli ve öfkeli olduğu açıklanıyor.

Ancak ele geçen bölgeyi uzun süreli tutmak, gelmekte olan Rus takviyeleri karşısında uzun süreli kesin sonuçlu bir harekata girmek Ukrayna için pek akıllı hareket olmaz. Muhtemeldir ki geri çekilecekler. Sanırım amaçlarına da ulaştılar.

Bunu teyit eden bir şekilde, Rus askeri blog yazarı Vladislav Şurygin, cuma günü Telegram’da paylaştığı bir yazıda tüm bunları dile getirerek, düşmanın “çok ustaca ve doğru bir şekilde farklı bir strateji seçtiğini, Rus yönetim sisteminin bürokratik katılığından ve yavaşlığından yararlanarak, hassas altyapıya ve sivil halka yönelik sürekli beklenmedik saldırılarla Rusya’yı yorduğunu, hoşnutsuzluk, hayal kırıklığı ve ilgisizliğe yol açtığını” söyledi. https://edition.cnn.com/2024/08/10/europe/ukraine-putin-embarrasses-surprise-assault-analysis- intl/index.html

Rusya’nın Ukrayna harekâtı devam ederken NATO ile mücadele edebilmesinin mümkün olmadığı da ortaya çıktı. Savaş ilk defa bu kadar ciddi olarak Rus topraklarına sıçradı. Ancak harekatın kısa süreli mahdut hedefli olarak kısa süre sonra tamamlanacağını söylemek gerekir.

(E) Tuğgeneral Levent Köse