Akdeniz’de artan gerilim, Avrupa Parlamentosu Genel Kuruluna taşındı. “Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin rolü ve bölgede tansiyonun tehlikeli bir şekilde artması” başlıklı önerge için toplanan kurul, Ankara'nın “Milliyetçi savaş çığırtkanlığı söyleminden” uzaklaşmasını istedi.

Türkiye’nin komşu ülkelerin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine saygı duymaya davet edildiği önerge için 694 kişi oy kullandı ve 601 oy ile önerge onaylandı.

Bölgede, Yunanistan ve Fransa arasındaki iş birliği çalışmaları devam ediyor.

Atina,18 adet Fransız Rafale savaş uçağı, dört adet fırkateyn ve donanma için dört adet helikopteri satın alacağını açıkladı. Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou ülkesinin satın alacağı platformlar için, “Bunu sadece bir mesaj göndermek için yapmıyoruz ama eski bir Yunan atasözü 'barış istiyorsanız savaşa her zaman daha fazla hazırlıklı olmalısınız' der. Biz her şeye karşı hazırlıklı olmalıyız.” ifadelerini kullandı.

Doğu Akdeniz krizi 24-25 Eylül’de düzenlenecek Avrupa Birliği (AB) Liderler Zirvesinin ana gündem maddelerinden biri olacak.

AB’nin alabileceği yaptırım kararlarına karşı, Bahçeşehir Üniversitesi Denizcilik ve Global Stratejiler Merkezi (BAUDEGS),Türkiye'nin alabileceği önlemleri kaleme aldı. Bu çerçevede Merkez Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne Göre Türkiye’nin Kendisini Savaşa Yakın Hissetmesi Durumunda Alabileceği Tedbirleri inceledi. 

Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin maddelerine atıfta bulunulan yazıda, “Türkiye’nin kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayması durumunda gemilerin Boğazlara gündüz girmeleri ve geçişin her seferinde, Türk makamlarınca gösterilen yoldan yapılması gerekecektir. Kılavuzluk, bir durumda zorunlu kılınabilecek ancak ücrete bağlı olmayacaktır” açıklaması yer aldı.

BAUDEGS, Türkiye’nin Boğazlar üzerindeki hakimiyeti ve yaptırımlar için “Neredeyse en önemli gelir kalemlerini deniz ticaretinin oluşturduğu Yunanistan gemileri için, bahsedilen söz konusu AB yaptırımlarının Türkiye’ye uygulanması durumunda yürürlüğe konabilecek uygulamalardır zira Türkiye savaş tehdidi hissettiği durumda bu hukuki hakka sahiptir ve uygulayabilir. Türkiye böylece Boğazlara girişlerin zamanlaması, rota düzenlemeleri, kılavuz alma zorunluluğu gibi hükümleri kullanarak Yunan ticaret gemileri için geçiş sürelerini uzatabilir, kontrollerle Yunan gemilerini denetleyebilir ve kısıtlayabilir.” ifadelerini kullandı.

Yaşanacak her gecikme, bekletme ve kontrolün Yunan Bayraklı gemiler ve firmalar için maddi kayıplara sebep olabileceği düşünülüyor.

Savaş gemileri için durumun farklı olduğu kaydedilen yazıda, sözleşmenin 20 ve 21’inci maddesi* temel alınarak, “Türkiye’ye tanınan yetkinin Türkiye’ce kullanılmasından önce Boğazlardan geçmiş olan, böylece bağlama limanlarından ayrılmış bulunan savaş gemileri, bu limanlara dönebilecektir. Bununla birlikte, şu da kararlaştırılmıştır ki, Türkiye, davranışıyla işbu maddenin uygulanmasına yol açmış olabilecek devletin gemilerini bu haktan yararlandırmayabilecektir” hükmü hatırlatıldı.

* MADDE 20: Savaş zamanında, Türkiye savaşan ise, 10. maddeden 18. maddeye kadar olan maddelerin hükümleri uygulanmayacaktır; savaş gemilerinin geçişi konusunda Türk Hükûmeti tümüyle dilediği gibi davranabilecektir.

MADDE 21. Türkiye kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayarsa, Türkiye’nin, işbu Sözleşmenin 20. maddesi hükümlerini uygulama hakkı olacaktır.