-Harkov ile Luhansk bölgesini kapsayan Rusya hududundan Donets nehrine kadar olan 107 km lik cephede Ukrayna taarruzları ile Rusya karşı taarruzları,
-Donets nehri ile Bakhmut ve Donetsk şehri batısındaki şehirler arasında kalan bölgeyi kapsayacak şekildeki yaklaşık 209 km lik cephede Donetsk bölgesinde Rusya taarruzları, Ukrayna savunması devam etmektedir. Bu cephenin yaklaşık 70 km lik kısmı Bakhmut ve çevresini, geri kalanı ise Donetsk şehri batısındaki şehirler bölgesini kapsamaktadır.
-Genel toplam olarak birliklerin Zaporizhia, Kherson ve Harkov bölgesinde karşılıklı savunma mevzilerde kaldığı alanların dışında Ukrayna Harekat Alanında, bizzat taarruz harekatının icra edildiği cephe genişliği toplam 316 km dir.
Rusya’nın
-Luhansk bölgesinde savunması ve taktik seviyedeki karşı taarruzlarına,
-Donetsk bölgesinde özellikle Donets nehri güneyinden Bakhmut arasındaki bölgede taarruzlarını hızlandırdığı, Soledarı ele geçirmeyi müteakip batıya doğru ilerlemeye devam etiği, Bakhmut’u ele geçirme çabalarına devam ettiği,
-Donetsk şehri batısında ise özellikle Marinka ve Avdiivka kuzeyi bölgelerindeki taarruzlarının geliştirme çabası içinde olduğu,
-Zaporizhia ile Kherson bölgesinde savunmasına devam ettiği,
Ukrayna’nın,
-Luhansk bölgesindeki Svatove-Kreminna hattını ele geçirme maksatlı Svatove ile Kreminna yakınlarındaki taarruzlarına devam ettiği ve Kreminna şehrine girmeye başladığı,
-Donetsh nehri ile Bakhmut arasındaki savunmasını güçlükle sürdürdüğü, Bakhmut kuzeyinde yeni bir savunma hattı tesis ederek tutunmaya çalıştığı, Temmuz ayından beri ilk defa bir meskun mahalli kaybettiği,
-Bakhmut güneyinde ve Donetsk şehri batısındaki savunmasını emniyetle sürdürdüğü,
-Zaporizhia ile Kherson bölgesinde bulunduğu hatları koruma maksatlı savunmasına devam ettiği belirtilmektedir.
****14 Ocak günü öğleden sonra Rusya büyük ölçekli 10. Rus füze taarruzunu gerçekleştirdi. Ukrayna kuvvetleri, çeşitli türlerdeki 38 Rus füzesinden 25’ini imha ettiğini ve taarruzun Kiev, Kharkiv, Khmelnytskyi, Ternopil, Dnipro, Ivano-Frankivsk, Lviv, Vinnytsia, Mykolaiv ve Odesa oblastlarını hedef aldığı açıklandı.
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Rus kuvvetlerinin Ukrayna şehirlerini ve yerleşimlerine iki dalga halinde füze taarruzu yaptığını açıkladı. Rusya Beyaz Rusya’dan S-300 ve S-400 sistemlerini kullanarak Kiev ve Kiev Oblastı’ndaki kara hedeflerine karşı taarruz yaptığını ve daha sonra 28 seyir füzesi (101/Kh-555, Kh-22, deniz tabanlı Kalibr ve Kh-59 güdümlü hava füzeleri) ile taarruz icra edildiğini açıkladılar. Rusların yine bu taarruzda kullandığı ve 14 Ocak’ta Dinyeper’da bir evi yok eden yüzlerce X-22 füzesi olabileceği ve bunları da bir kısmının Ukrayna’nın, gaz borçlarının ödenmesi için Rusya Federasyonu’na verilmiş olanlar olabileceği açıklandı.
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna kuvvetlerinin 18 seyir füzesi ve yedi güdümlü hava füzesi düşürdüğünü sözlerine ekledi. Ukrayna Hava Kuvvetleri Sözcüsü Yuriy Ignat, Rus kuvvetlerinin Kiev’i vurmak için hassas güdümlü füzeler, muhtemelen değiştirilmiş S-300 ve S- 400 füzeleri veya İskender-M sistemleri kullandığını belirterek, Ukrayna kuvvetlerinin şu anda bu füzeleri vuracak imkanları olmadığını açıkladı. Ignat, Beyaz Rusya’dan fırlatılan S-300 ve S-400 füzelerinin Kiev’i iki dakikadan kısa sürede vurabileceğini ve Ukrayna’nın bu taarruzları ancak, Rus S-300 komplekslerini Ukrayna uzun menzilli sistemleriyle imha ederek etkili bir şekilde engelleyebileceğini belirtti.
Yine Ignat’ın yaptığı açıklamada,
-Kh-22 füzelerinin Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin emrindeki hava savunma sistemleri tarafından düşürülemeyeceğini, balistik füzeleri düşürme kabiliyetine sahip Batılı sistemler tarafından vurulabileceğini,
-Füze yüksek hızlı, üst atmosferde 4.000 km/s’e kadar uçtuğu, Hedefe girmeden önce keskin bir şekilde aşağı düştüğü belirtildi.
-Umarım Batılı ortaklarımız, yakın gelecekte ihtiyaç duyduğumuz gibi gerekli araçları sağlayacak ve Patriot’un yanı sıra gelecekte SAMP-T komplekslerinin Ukrayna’ya devredilebilecektir şeklinde ifade etti.
Yapılan resmi açıklamada bu taarruzun en etkili olduğu bölgenin Dnipro bölgesine yapılanın olduğu, Dnipro’da bir apartmana hedef alan füze taarruzu sonucu 30 kişinin öldüğü, 73 yaralı olduğu ve 30 dan fazla kayıp insan olduğu açıklandı.
Rusya’nın Ukrayna’da icra ettiği büyük çaplı Füze taarruzunda gittikçe daha az füze kullandığını, bununda stoklardaki azalan füzeler ile açıklayabiliriz. Son üç 5 Aralık, 16 Aralık ve 29 Aralık günleri yaptığı füze taarruzlarında 70 civarı füze kullanılmıştı. 14 Ocak günü ise bunların yaklaşık yarısı kadar 38 adet füze kullanıldı.
****Soledar ve Bakhmut için verilen mücadele, Rusya Savunma Bakanlığı liderliği ile Wagner Grubu olarak bilinen özel askeri gücü lideri-finansörü Yevgeny Prigozhin arasındaki anlaşmazlığı ortaya çıkardı.
Putin’in bu hafta Ukrayna Harekat Alanındaki Rusya Müşterek Harekat Komutanlık yapısındaki yaptığı değişikliğinin, savaşın 11. aya yaklaştığı bu günlerde Savunma
Bakanlığı’nın hâlâ onun desteğine sahip olduğunu ve işin başında olduğunu gösterme çabası olarak görüldü.
Prigozhin, ödülün yalnızca Wagner tarafından kazanıldığını savunarak paralı askerlerinin Soledar’ı ele geçirdiğini açıkladı. Rusya Savunma Bakanlığı ise Soledar’ın hava ve topçu ateşleri ile hava kuvvetlerinin taarruzları sayesinde mümkün olduğunu söyledi. Wagner grupların başarıları ve Putin’in güvenini kazanması sayesindeki yarattıkları değerlerinin, Rus Savunma Bakanlığı birliklerinden daha üstün oldukları açıklamasının taraflar arasındaki sorunları göstermektedir.
****Türkiye’nin Ukrayna’da barış için Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün öncelikle sağlanmasının gerektiği açıklaması yapan Dışişleri Bakanı Sayın Çavuşoğlu’nun açıklamaları Rusya’da tepki gördü. Bununda Türkiye’nin Ukrayna’da Zelensky’in 10 maddelik barış görüşünü yansıttığı ve Türkiye’nin barış görüşünün değiştiği şeklinde Rus medyasında yer aldı.
**** Son dönemde çeşitli ülkelerin Ukrayna’ya vermeyi taahhüt ettiği araç, silahlara baktığımızda bunların arasında, Tankları, Kundağı Motorlu Topçuyu, Hava Savunma Silahlarını görmekteyiz. Bunların sayısının çok büyük miktarları ifade etmese de bunların taarruzu işaret ettiğini ve ABD ile diğer ülkelerin vereceği Zırhlı Araçlar ile beraber yaklaşık 1 Tugay kuvveti donatabilecek çapta olduğunu görmekteyiz. Son olarak İngiltere, 14 muharebe tankı (1 Tank Bölüğü) ve 30 AS-90 kundağı motorlu Topu (5 Batarya veya bir Topçu Taburu) Ukrayna’ya vereceğini açıkladı.
Son dönemde Ukrayna’nın Soledar ve Bakhmut bölgesinde verdiği zaiyatlardan sonra müttefiklerinden daha fazla yardım talep etmektedir. Luhansk, Donetsk ve Kırım’ı geri almak isteyen Ukrayna’nın daha çok batı askeri yardımına ihtiyaç duyduğu bir gerçektir.
**** Rusya’nın yeni bir seferberlik uygulayarak, toplam asker mevcudunu 1,35 milyondan toplam 2 milyona çıkarmayı planladığı, zorunlu askerlik yaş üst sınırını artırarak 30 a çıkaracağı ve yeni Tümenler kuracağı Ukrayna kaynaklarınca açıklandı. Bu sayıda Rusya’nın yeni bir 650.000 kişilik seferberliği demektir. Bir Rus Motorlu Alayı 2100 kişilik kuvvet olarak kabul ettiğimizde bu sayı 650.000: 2100 = 309 Alaya tekabül eder. Bir Alayda toplam 110 ZMA/ZPT vb, 31 Tank, 40 Top/Havan vb olduğu gerçeğinde toplam 309 Alay için bu kadar silahları Rusya’nın hemen temin etmesinin mümkün olmadığını değerlendiriyoruz.
Üstelik eğitim birlik kapasitelerini de düşündüğümüzde 650.000 kişilik seferberlik kapsamında gelecek askerin barınacağı tesislerin olmadığını da söyleyebiliriz. Özetle yeni seferberlik kapsamında gelecek olan askerlerin Rusya tarafından kısa süre içinde muharebe sahasında kullanmasının zor olduğunu, bunları donatıp, eğitecek, barındıracak tesis-silah ve teçhizatında olmadığını değerlendiriyoruz.
Ancak 40 milyonluk Ukrayna’nın 150 milyonluk Rusya karşısında insan ve asker sayısı açısından dezavantajlı olduğunu ve uzun süreli bir savaşta Rusya’nın personel kayıplarını daha rahat karşılayabileceğini de unutmamak lazım.
Ukrayna’nın Rusya’ya karşı üstünlük sağlayabilmesi için sayısal insan üstünlüğünden ziyade,
-Batının sağladığı daha nitelikli, muharebe sahasında çok daha etki eden silah sistemleri kullanarak,
-Silahların hassas vuruş özelliğiyle, hedef tespit imkanlarının artması,
-Rusya derinliklerine örneğin 100 km den daha derinlikteki Rus hedeflerine etki edebilecek silah sistemleriyle elde edilebilir. HIMARS’lar buna en yakın örnektir. Üstelik bu batı desteği de, Ukrayna Harekat Planları ile orantılı, bu planları destekleyebilecek çeşitte, sayıda olmalıdır.
KUPYANSK-SVATOVE-KREMİNNA-SİVERSK MUHAREBE BÖLGESİ
Ukrayna kuvvetlerin, Rus Svatove-Kreminna savunma hattında bir gedik açmak için özellikle Svatove kasabası ile Kreminna kasabası üzerindeki taarruzlarına yavaş da olsa devam etmektedir.
Rusya’da bazı taktik kazanımlı ve Ukrayna kuvvetlerin ilerlemesini durdurmaya yönelik karşı taarruzlarına devam etme gayreti içindedir.
Buna yönelik olarak,
-Rus kuvvetlerin Svatove-Kreminna arasındaki, Makiivka ve Ploschanka bölgesindeki Ukrayna mevzilerine taarruz etmesine rağmen başarılı olamadığı,
-Rusların, Ukrayna kuvvetlerini Chervonopopivka’dan ve yakın zamanda Kreminna yakınlarında kazanılan mevzilerden uzaklaştırmaya çalışma gayretlerini başarılı olamadığı,
-Ukrayna kuvvetlerinin Kreminna bölgesine ağırlık verdiği, bazı birliklerinin Kreminna güney batısındaki dış mahallelere girdiği, Kreminna üzerinde baskı yapmaya devam ederken kasaba güneyindeki Stara Krasnyanka’ya bazı unsurlarının ilerlemeye çalıştığı ve bu bölgede yeni seferber edilmiş Rus askerlerden esir almaya başladığı,
-Svatove kuzey batısındaki Ukraynalı kuvvetlerin kasabaya yaklaşık 4,5 km mesafede olduğu açıklanmaktadır.
Donets nehri güneyinde de,
-Ukraynalı unsurların Donets nehri hemen güneyindeki ve Soledar doğusunda yer alan her iki Bilohorivka yerleşimine yönelik Rus taarruzunu durdurduğu,
-Rus kuvvetlerin, Verkhnokamyanske ve Spirne bölgesinde keşif harekatının başarısız olup çıkan temas üzerine geri çekildikleri açıklandı.
BAKHMUT MUHAREBE BÖLGESİ
Rusya’nın en çok yoğunlaştığı taarruz bölgesi olan Bakhmut kuzeyindeki harekatına devam etmekte, Soledar meskun mahallinin temizliğini tamamlandığı, Rus birliklerin elde edilen başarıyı genişletme maksatlı batıya doğru harekatına devam ettiği anlaşılmaktadır.
Bakhmut kuzeyindeki bölgede,
-Bakhmut en kuzeyinde Vesele, Rozdolivka ile Krasnopolivka istikametlerinde taarruzlarına devam etmekte ancak Ukrayna kuvvetlerince ilerlemelerinin durdurulduğu,
-Wanger grubu, Soledar’ın batı eteklerine doğru ilerlemeyi başardıkları ve 1 numaralı Tuz Madeni’ni ele geçirdikleri, Tuz madeni bölgesinin ele geçirilmesi, Soledar bölgesinin tamamen Rusya kontroluna geçeceğini gösterdiğini,
-Ukrayna kuvvetlerin, Soledar’da ve kısmen Krasna Hora’ya yönelik bir Rus taarruzunu durdurduğu ancak Rusların ilerlemeye devam edip Krasna Hora ile Soledar arasındaki demiryolu boyunca olan bölgeyi kontrol etmekte olduğu,
Bakhmut Kasabası istikametinde
-Rusların kasabaya doğudan ve güneyden kasabaya girme çabalarının devam ettiği,
-Rus kuvvetlerin Kasaba kuzeydoğusunda yer alan Tavr Meet Fabrikasının doğusundaki Bakhmut varoşlarına ilerlediği,
-Rus birlikleri de güneydoğu eteklerinde İvanhrad’da dahil olmak üzere kazanımlar elde ederek Damba göletine ulaştığı,
Bakhmut güneyinde ise,
-Rus kuvvetleri, Andriivka ve Mayorks yakınlarındaki Ukrayna mevzilerine girme gayretlerini başarılı olamadığı, Rusların bu bölgede bir an önce İvanivske kasabasına ulaşıp Bakhmut’u doğudan kuşatmaya çalıştıkları açıklanmaktadır.
Rusların Bakhmut kuzeyinde Bakhmut’u kuşatacak şekilde Slovyansk’a giden yola, güneyde ise İvanivske kasabasına ulaşarak Bakhmut’u tamamen kontrol altına almak istedikleri görülmektedir. Bölgeyi takviye eden Ukrayna’nın Rusya’nın bu niyetini boşa çıkarıp çıkaramayacağını yakında göreceğimizi umut ediyoruz.
AVDİİVKA -DONETSK MUHAREBE BÖLGESİ
Rusya asıl hedeflerinden birisi olan Donetsk’in tamamını ele geçirmeye yönelik taarruzlarını geliştirme gayretlerine devam etmekte ve Donetsk şehri batısındaki bölgede Avdiivka’yı kuzeyden ve güneyden kuşatacak şekilde ilerlemeye çalışmaktadır. Ancak son bir aydır Rusların taarruz siklet merkezini Bakhmut bölgesine vermesi nedeniyle bu bölgedeki taarruz ilerlemesinin düşük tempoda olduğunu söyleyebiliriz.
-Avdiivka kuzeyinde Novobakhmutivka ve Krasnohorivka yakınlarındaki Ukrayna savunma hatlarına girme hamlesinin başarısız olduğu,
-Orta bölgede Pisky-Permovaiske genel istikametinde geliştirmeye çalıştığı taarruz hızının düştüğü ve ancak ısrarla devam ettiği ve Vodyane yakınlarındaki Ukrayna mevzilerine taarruzlarının başarısız olduğu,
-Marinka’da şiddetli çatışmaların sürdüğü ve Rusların kasabanın tamamını ele geçirme gayretlerinin devam ettiği, ancak Marinka hemen güneyinde yer alan Pobieda’daki Rus ilerlemesinin durdurulduğu,
-Bölgenin güney batısındaki Velyka Novosilka’ya yönelik Rus taarruzunun Ukrayna kuvvetlerinin şiddetli mukavemeti nedeniyle başarısız olduğu Ukrayna Genelkurmay Başkanlığınca açıklandı.
****Ukrayna kuvvetlerinin Güney Harekat Komutanlığı sözcüsü Yevhen Yerin’e göre, Rus birlikleri güneydoğu Zaporizhia Oblastı’ndaki cephe hattının belirli kısımlarında muharebe güçlerini artırmaktadır.
“Bazı bölgelerde kuvvetlerinde bir güçlendirme var. Ukrayna resmi haber ajansı- Ukrinform’un aktardığına göre Yerin, ulusal televizyonda yaptığı açıklamada, istihbarat analizimize göre, büyük olasılıkla taarruzlarımızı durdurmaya ve bir karşı taarruz girişiminde bulunmaya hazırlanıyorlar” dedi .
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı 16 Aralık’ta yaptığı açıklamada, Rus kuvvetlerinin Herson Oblastı ile işgal altındaki Kırım arasındaki savunma hatlarını güçlendirmeye devam ettiğini söyledi. Rusya Kırım bölgesine muhtemel bir UK taarruzunu değerlendirmekte ve derinlikte savunma tedbirleri almaktadır.
(E) Tuğgeneral Levent Köse
Yazar Hakkında: 1960 yılında İstanbul’un Beykoz ilçesinde doğan Levent Köse’nin memleketi Giresun-Görele’dir. İlk ve ortaokulu bitirmeyi müteakip, 1977 yılları arasında Kuleli Askerî Lisesi’nden, 1981 yılları arasında Kara Harp Okulu’ndan mezun olmuş ve çeşitli birliklerde Takım ve Bölük Komutanlığı görevlerinde bulunmuştur. 1992 -1994 yılları arasında Kara Harp Akademisi öğrenimini tamamlayıp Kurmay Subay olarak çeşitli birliklerde Şube Müdürlüğü, Tabur K.lığı ve Alay K.lığı görevlerinde bulunmuştur. 2010 yılında Tuğgeneralliğine terfi etmesi sonrası, Hakkâri Dağ ve Komd. Tug. K. ve Balıkesir Bakım Okulu ve Eğt. Mrk. K. olarak görev yapıp 2014 yılında emekli olmuştur. 2017-2021 yılları arasında Kara Harp Enstitüsü’nde öğretmenlik yapmıştır. Görevi esnasında Silahlı Kuvvetler Akademisi’nde, Milli Güvenlik Akademisi’nde öğrenim görmüş, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde yüksek lisans yapmıştır.
