21. yüzyıl istihbaratı uzun zamandır devam eden tarihsel unutkanlıktan muzdarip olacak. İstihbaratın geçmişi hakkında çok az bilgi var ve bunlar olmadan alanla ilgili tarihi dersler çıkarmak, geleceğe bakmak mümkün değil.
Hâlbuki din kitaplarının anlattığı efsanelerde bile binlerce yıl öncesinin casuslarından bahsedilir. Kadim Yunan ve Roma’dan Çin ve Hindistan’a pek çok kitapta istihbarat bilimi ile ilgili altın değerinde bilgiler var. Çinli General Sun TZU’nun (M.Ö. 554-496) “Savaş Sanatı” ve Kuzey Hindistan’da Mauryan Hanedanı döneminde Kautilya’nın (M.Ö. 350-283) “Arthashastra” adlı eserleri en önde gelen kaynaklar arasında. Avrupa’da modern anlamda casusluk ve istihbarat operasyonları Rönesans İtalyası’nda başlamıştı. Bir yandan Venedikliler ticaret için elçilerle, diğer yandan Vatikan din için misyonerler ile küresel bir ağ kurmuşlardı. Daha sonra İspanya, İngiltere, Fransa gibi merkezi monarşilerin yanında Rusya, Almanya ve İtalya’nın ortaya çıkması ile espiyonaj ağının boşlukları doldu.
Makalenin devamını okumak için tıklayınız.
