Ukrayna Harekât Alanında, Ukrayna’nın,

-4 Haziran günü Zaporizhia ile Donetsk bölgelerinde başlattığı karşı taarruzu 45 gününde düşük tempoda ve birkaç noktada devam etmekte,

-Kherson bölgesinde Dinyeper nehri bazı noktalarında botlar ile nehri geçerek Rus unsurlarına taktik akın türü taarruzlar icra etmekte,

-Donetsk şehri batısı bölgesinde (Marinka, Pisky ve Avdiivka bölgeleri) Rus taarruzlarına karşı bölgeyi savunmaya devam etmekte,

– Bakhmut bölgesinde kasabanın kuzey ve güneyinde kasabayı kuşatma çabalarına devam etmekte,

-Bakhmut kuzeyi Soledar’dan Donets nehri ve Luhansk bölgesinde Rus ilerlemelerini durdurup bölgeyi elde tutma çabalarına devam etmekte,

 Ukrayna Harekât Alanında Rusya’nın,

-Kherson, Zaporizhia, Donets güney batısı bölgelerinde Ukrayna taarruzlarını durdurup bölgeyi elde tutma gayretlerine devam etmekte,

-Donetsk şehri batısında bir yıldan fazla süredir devam eden taarruzlarına devam etmekte ve Marinka, Pisky ve Avdiivka bölgelerini ele geçirmeye çalışmakta,

-Bakhmut kasabasında Wagner grubunun çekilmesi sonrası oluşan zafiyetlerden istifade edip kasabayı kuşatarak ele geçirmeye çalışan Ukrayna unsurlarının taarruzlarını durdurmaya çalışmakta,

-Donets nehri kuzeyinde Luhansk bölgesinin tamamını ve taarruzlarını geliştirip Oskil nehrine kadar olan bölgeyi ele geçirme çabalarına devam etmektedir.

Zaporizhia ve Donetsk bölgesinden başlayan ve Berdyansk ile Melitopol istikametlerinde ilerlemeyi hedefleyen UK karşı taarruzları halen batıdan itibaren Kamyanske güney batısı, Orikhiv güneyi ve Velyka Novosilka bölgelerinde düşük ilerleme hızında ve kısmi taktik seviyedeki başarılar ile devam etmekte ancak her iki tarafda çok sayıda zayiat vermektedir. Aylarca beklenen UK taarruzuna karşı bölgesini çok sayıda engel sistemleri ile donatan Rusya özellikle mayın tarlaları ile UK unsurların zayiat verdiğini gördük.

New York Times’ın açıkladığı bilgilere göre, bu karşı taarruz harekâtında, Ukrayna’nın ağır zayiat verdiği ve bundan sonra taarruz stratejisini yeniden değerlendirip değiştirdikleri, bu nedenle harekâtı yavaşlatıp durdurdukları, Karşı taarruzda bir aylık süreçte Ukrayna uçaklarının ve Zırhlı Araçlarının yaklaşık %20’sini kaybettiği, taarruz hızı yavaşladıkça ve komutanlar taktikleri değiştirdikçe zayiat oranının da düştüğü açıklandı.

Bu kapsamda taarruz eden birliklerin takım, bölük halinde hareket ettikleri, birlik-araç- personel yoğunluğunu azalttığı, hava üstünlüğü Rusya’da olduğu için hava savunması için çok sayıda dronları kullandıkları, akın tipi harekât ile çeşitli etkiler ile Rus derinliklerinde askeri, stratejik önemli noktaları vurmaya çalıştıklarını görüyoruz.

En son olarak Kırım Kerç köprüsü ikinci defa vuruldu ve kara araç trafiğine açık köprü karayolunun tek şeridi tahrip oldu. Rus askeri lojistiği için önemli bir yol olan Kerç köprüsü Rusya için çok önemlidir.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky de yaptığı açıklamada, Rus kuvvetlerinin güney ve doğudaki toprakları geri almak için savaşan UK birliklerine “ellerinden gelen her şeyi” attığını söyledi ve bazı müttefiklerin umduğundan daha yavaş ilerleyen bir karşı saldırının meşakkatli doğasını bir kez daha vurguladı ve daha sonra devam eden desteğin önemini belirtti.

Rusların kuvvet çoğunluğu ile Ukrayna’nın karşı taarruz yaptığı Zaporizhia ile Donetsk güney batısında mevzi savunması anlayışı ile tertiplenmesi karşısında Ukrayna kuvvetlerinin taktik başarıların dışında Rus savunma mevzilerinin birincisini dahi geçemeyeceğini tahmin ediyoruz.

Bu harekâtı hızlandırmak ve bir başarı için, farklı bir taktik uygulaması ve özellikle hava ateş gücü, hava savunması ile dost birliklerinin hareket kabiliyetinin artırılması ihtiyacı bulunmaktadır. Aksi takdirde yerinde sayan bu harekatın aylarca yerinde sayacağı ve ciddi anlamda gelişmeyeceğini söyleyebiliriz.

Ukrayna Harekât Alanının batıdan itibaren Değerlendirilmesi

Zaporizhia bölgelerindeki Kamyanske güney batısında UK kuvvetlerinin NMG olarak 1/1,3 üstün olduğu, Orikhiv güneyinde ise UK kuvvetlerinin 1/1,09 NMG olarak üstün olduğu,

Zaporizhia-Donetsk idari sınırı ara hattında Velyska Novosilka bölgesinde UK unsurlarının NMG olarak 1/1,3 üstün olduğu tespit edilmiştir.

UK taarruz bölgelerindeki bu NMG üstünlüğünün hızlı ve yüksek tempoda başarı getirecek şekilde UK taarruzunun gelişmeyeceği, bu NMG ünün yetersiz olduğu ve durağan şekilde adeta yerinde sayacağını ve uzun süre fazla bir gelişmenin beklenmemesinin uygun olacağını belirtmek isteriz.

****Bu durumu değerlendirip UK’nın taarruz muharebe gücünün artırılması için ABD Ukrayna’ya misket bombası göndermeye başladı. Misket bombalarının harekât alanına etki edeceği, Rus birliklerine olumsuz etki edeceği çok açık.

Rus Başbakanı Medvedev, misket bombalarının teslimi ve Ukrayna’ya NATO üyeliği vaadinin Biden’ın diğer tüm kaynakları tükettiğini gösterdiğini söyledi. Ancak bunun üçüncü bir dünya savaşına yol açacağı tehdidinde bulundu. Rusya’nın Washington büyükelçisi Anatoly Antonov daha önce, ABD’nin çatışmaya giderek daha fazla dahil olması nedeniyle Üçüncü Dünya Savaşı’nın yaklaştığı konusunda uyarıda bulunmuştu. Rusya’nın da Ukrayna hedeflerine karşı misket bombalarını kullanabileceğini de açıkça ifade edildi.

İlave olarak ABD’nin, Ukrayna’ya uzun menzilli ATACMS füzeleri sağlamayı düşündüğünü doğruladı. Benzer şekilde Fransa’nın da Ukrayna’ya 250 km menzilli SCALP füzeleri göndereceği açıklandı. Bu uzun menzilli füzeler ile Ukrayna artık çok daha raht şekilde Rus derinliklerindeki hedeflerini vurabilecek ve belki de karşı taarruz gelişmeye başlayacaktır. Donetsk şehri batısında bir yıldan fazla süredir taarruz eden Rus taarruzlarını değerlendirildiğimizde ise Rus birliklerinin NMG olarak 1/1 denk ve 1/1,5 olduğu bununda

Rus taarruzlarının gelişmesi için yetersiz kuvvet olduğunu göstermektedir. Yaklaşık bir yıldan fazla süredir Marinka’yı Rusların neden ele geçiremediğini de anlamaktayız.

Wagner gruplarının Bakhmut’tan geri çekilmesi sonrası çıkan durumdan istifade eden UK unsurları kasabanın kuzey ile güneyinden ilerlemeye devam etmektedir. Ancak bu bölgede de UK’nin yeterli NMG ne sahip birliklere sahip olmadığı, bu nedenle başarılarının taktik seviyede olduğunu ve böylece kalacağını da görmekteyiz.

Rusya’nın Donets nehri kuzeyinde siklet merkezi tesis edip nehir trafeyninde Oskil nehri hattına kadar ilerlemeye çalıştığını belirtebiliriz. Ancak bunu gerçekleştirebilecek yeterli Rus birliklerinin olmadığı gerçeğini de belirtmek lazım.

Harekât Alanının kuzeyinde Rus ordusunun sadece Kupyansk ve Lyman yakınlarında Afganistan savaşına yakın sayıda asker topladığı, Donets nehri kuzeyinde hududa kadar olan bölgede Lyman ve Kupyansk yönünde 100.000’den fazla Rus personel, 900’den fazla tank ve 370 ÇNRA konuşlandırdığı belirtildi. Rus taarruzlarının siklet merkezi tesis ettiği sadece o bölgelerde geliştiğini görmekteyiz.

****Letonya NATO zirvesinde istediğini tam olarak alamasa da Ukrayna’nın NATO yolunun açıldığı ve harekât sonrası üye olabileceği açıklandı. Dolayısıyla Putin’in bir hedefinin de boşa çıktığı görülmektedir. Benzer şekilde Finlandiya ile İsveç’in NATO üyesi olması Rus hedeflerini sekteye uğradığını göstermektedir.

Ayrıca hem NATO’nun hem de akabinde toplanan G7 ülkeleri Ukrayna’ya uzun vadeli güvenlik taahhütleri sunmak için çeşitli anlaşmalar imzaladı ve askeri desteklerine devam edeceklerini beyan ettiler.

****Ukrayna medyasında çıkan haberlere göre Rusya ile Türkiye ilişkisini bozulması için özel çaba sarf edildiği görülmektedir.

Haberlerde, Cumhurbaşkanımızın, Ukrayna’nın NATO üyesi olma gerektiği açıklaması, Azak komutanlarının serbest bırakılmasını sağlaması, Finlandiya ile İsveç’in NATO üyelik vizesi vermesi vurgulanmakta ve Türkiye’nin, Wagner Grubu’nun son isyanından sonra Rusya’nın kırılganlığından yararlanmaya başladığı açıklanmaktadır.

Türkiye’nin, Rusya’daki son Wagner ayaklanmasından Putin’in her zamankinden daha zayıf olduğunu hissettiği ve buna göre yeni adımların atıldığı da vurgulanmaktadır.

****Rusya ile Türkiye arasındaki simbiyotik-ortak yaşam ilişki, daha çok Türkiye’nin lehine görünüyor. Rus ticaretinin can damarı, önemli ölçüde Rusya’nın temel malları, hammaddeleri ve teknolojik bileşenleri ithal ettiği Türk transit yollarına dayanmaktadır. Türkiye aynı zamanda Rusya’nın enerji ihracatı için bir mihenk taşı işlevi görüyor ve tam ölçekli işgalin başlamasından bu yana Türkiye aynı zamanda Rusya’nın fosil yakıtlarının en büyük ikinci ithalatçısı haline geldi. Türkiye ve Rusya, Suriye’de 12 yıldır devam eden iç savaşın zıt taraflarında yer almalarına rağmen, ülkenin kuzeyinde yakın iş birliği yaptı. Türkiye, Rusya ile ilişkisinin hem bir fırsat hem de bir tehdit olarak ikili doğasını takdir ediyor. Türkiye denge siyaseti olarak, değerli NATO üyeliğini ve Batı güvenlik ittifaklarını korurken, ağırlıklı olarak Suriye ile ilgili acil güvenlik endişelerini Rusya ile beraber ele aldı.

Ancak 17 Temmuz’da Rusya, küresel gıda güvenliğinin sağlanmasında hayati bir rol oynayan Karadeniz Tahıl Girişimi’nden çekildiğini duyurdu. Bu yeni gelişme Türkiye- Rusya ilişkisini geleceğinde etki edecektir.

Türkiye’nin bu son hamleleri net bir mesaj verdi; Türkiye, eylemleri hafife alınmaması veya göz ardı edilmemesi gereken önemli bir güçtür. Belki de bu, Rusya Avrupa’nın hasta adamı rolüne doğru büyümeye devam ederken, Türkiye’nin Karadeniz bölgesi üzerindeki en önemli güç olduğunu gösterdiği bir başlangıçtır.

www.c4defence.comTürkiye’nin ilk online savunma dergisi – C4 Defence,

Levent Köse- Academia.edu (E )Tuğg. Levent Köse