C4Defence, Savunma Sanayii Müsteşarlığı ile Airbus Military arasında yaşanan A400M Nakliye Uçağı teslimat tartışmasında Türkiye’nin tezlerinin detaylarına ulaştı. Derginin görüşüne başvurduğu Airbus Military firması ise bu aşamada yeni bir açıklama yapmayacağını söylemekle yetindi. Firma geçmişte Türkiye’yi işleri en zor anda kilitlemek ve hem sanayi hem diğer ülkeleri beklemeye almakla suçlayarak Türkiye’nin tavrının “kabul edilemez /unbearable” olduğunu ifade etmişti.

En son 4 Mart tarihinde gerçekleşen görüşmelerde bazı konularda anlaşma sağlandı ancak Türk kaynaklara göre anlaşma maddelerinin uygulamaya konulması için Airbus Military cezanın silinmesini istiyor.

Kritik parça hemen teslim

Türkiye ilk olarak şartnameye uymayan eksiklikleri ön plana çıkarıyor. Buna göre, Airbus Military’e yer destek için 4 bin parça sipariş verildi ve bunların yüzde 60’ı teslim edildi. Eksikler arasında kritik parçalar da var. Mart başında varılan anlaşmaya göre kritik olup teslim edilmeyen parça ihtiyaç ortaya çıktığında en geç 5 gün içinde teslim edilecek.

Uçak üstü eksiklikler ikinci aşama

Uçakta tasarım dokümanlarına ve şartnamelere uygun olmayan bir adet majör, 100 adet minör sorun var. Majör adı verilen sorun pervane dişli kutusu kapağından (Propeller Gear Box Cover) kaynaklanıyor. Tasarıma göre kapakla gövde arasında 0.25 mikron açıklık olabilir çünkü aksi durum yağ kaçağı ihtimalini doğuruyor. Yapılan kontrollerde dört motor kapağından birinin şartnameye uygun olduğu görüldü. Geriye kalan üç kapaktaki aralıktan biri kabul edilebilir bulundu ancak iki kapaktaki aralık 0.80 ve 0.90 mikron tespit edildi. Bir kapağın değişimi dört gün sürüyor. Türk yetkililerin ifadesine göre firma iki kapakta değişiklik gerektiğini kabul etti ancak uçağın gecikmesinden doğan cezanın silinmesini istiyor. Bu cezanın haksız olduğunu, geçmişte zaten beş milyon Euro ceza ödendiğini savunuyor. Firma cezanın silinmesi üzerine kapakların değişeceğini ifade ediyor.

Pilotların eğitimi eksik

Pilotlar geçmişte eksik konfigürasyonlu simülatörlerde eğitim aldı. Gerçek uçakta ya eksik uçtu ya uçmadı. Türkiye sekiz, firma dört pilotun eğitim almasını kabul ediyor. Anlaşma noktası henüz bulunmadı.

Eski ceza gecikme cezasından farklıdır

Airbus Military geçmişte bazı sıkıntılar nedeniyle bütün ülkeleri toplantıya çağırarak bazı şartlarda revizyon istedi. Anlaşma tadilatı sonucu birinci uçak Türkiye’ye Başlangıç Operasyon Konfigürasyonunda  (IOC) teslim edilecek sonradan Standart Operasyon Konfigürasyonuna (SOC) çevrilecek. Tadilat öncesi eski anlaşmada birinci uçak SOC olarak teslim edilecekti. Uçağın en az iki yıl SOC yerine IOC uçmasını yetenek kaybı olarak değerlendiren Türkiye bu iki yıllık gecikmeye karşılık beş milyon Euroyu firmaya tahsil etti. Türk yetkililere göre bu ceza gecikme cezasından ayrıdır çünkü bu uçağın 2 yıl boyunca SOC yerine IOC uçmasının bedelidir.  Bu nedenle uçağın geciktiği her gün için fatura artmaktadır.