Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, 14 gün boyunca Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) üniversite ve araştırma kurumlarınca hazırlanan 13 farklı bilimsel deneyi gerçekleştirecek.

43 yaşındaki savaş pilotu Alper Gezeravcı 14 günlük bir misyon için Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) Cape Canaveral Hava Kuvvetleri İstasyonu’ndan Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) doğru havalanacak. Axiom tarafından işletilen özel mekikte bir İsveçli, bir İtalyan ve bir İspanyol astronot da bulunacak. Gezeravcı, 14 gün boyunca Uluslararası Uzay İstasyonu’nda üniversite ve araştırma kurumları tarafından hazırlanan 13 farklı bilimsel deneyi gerçekleştirecek. 

Türkiye’nin ilk insanlı ilk uzay görevinde yapılması planlanan bilimsel deneylere ilişkin işte madde madde tüm deneyler:

UYNA

UYNA isimli bilim misyonu, uzay için yeni nesil alaşımlar üzerine yapılacak.  

Deneyin Tanımına göre; Yüksek Entropili yeni nesil uzay alaşımları, yüksek sıcaklıklara dayanıklı, yüksek mukavemetli alaşımların üretilmesi çalışmasında, KIBO modülünde bulunan ELF kullanılarak gerçekleştirilecek. Ergitme ve katılaşma prosesleri sırasında termofiziksel ve kristal büyümesi, gibi özellikler üzerinde yerçekimsiz ortam etkileri araştırılacak. Ülkemizin uzay, havacılık ve savunma sanayii için yeni nesil malzeme geliştirme kabiliyeti kazanmasında önemli katkısı olması hedeflenmektedir. 

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi:  TÜBİTAK MAM – Ömür Can Odabaş

gMETAL

gMETAL isimli bilim misyonu,  katı fazdaki parçacıkların bir akışkan içindeki dinamiğine yerçekimsiz ortam etkisi araştırılacak. Deneyin tanımına göre; Kimyasal tepkimesiz koşullarda, katı parçacıklar ile akışkan ortamı arasında homojen bir karışımın oluşturulmasına yerçekiminin etkisi araştırılacak.  Böylece uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesi sağlanacak.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi:  TÜBİTAK MAM – Prof. Dr. İskender Gökalp / Prof.Dr.Ahmet Yozgatlıgil

UzMAn

UzMAn isimli bilim misyonunda, uzay görevleri için mikroalgal yaşam destek üniteleri araştırılacak. Deneyin tanımına göre; dünyada zorlu koşullara adapte olan mikroalg türlerinin yerçekimsiz koşullar altında büyüme ve dayanıklılık testlerinin gerçekleştirilmesi, metabolik değişikliklerinin incelenmesi, CO2 yakalama performanslarının ve O2 üretim kabiliyetlerinin belirlenmesi için Bilim Misyonu ortağı TÜBİTAK MAM ile birlikte yaşam destek sistemi geliştirilmesi hedeflenmektedir.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi:  Boğaziçi Üniversitesi – Dr. Öğr. Üyesi Berat Haznedaroğlu

EXTREMOPHYTE

Extremophyte isimli bilim misyonunda, Ekstrem Halofit olan Schrenkiella Parvula’nın tuz stresine verdiği yanıtların uzay ortamında araştırılması hedeflendi. Deneyin tanımına göre; uzayda ve yeryüzünde yetiştirilen ve de tuz stresine maruz bırakılan A. thaliana ve S. parvula bitkilerinde yeni nesil dizileme ile (RNA-seq) transkriptomun ortaya konulması ve mikro yerçekiminde glikofitik ve halofitik bitkilerin tuz stresine verdikleri bazı fizyolojik ve moleküler yanıtların karşılaştırması hedeflenmektedir.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: Ege Üniversitesi – Prof. Dr. İsmail Türkan

METABOLOM

Metabolom isimli bilim misyonunda, uzay görevlerinde bulunan astronotların Metabolom/Transkriptomlarındaki Değişimlerin Analizi ve Ulusal Omik Veri Seti oluşturulması amaçlandı. 

Deneyin tanımına göre;  Uzay uçuşu, insanların yaşayabileceği en zorlu fiziksel koşullardan biridir. Astronotlar uzay görevleri sırasında düşük yerçekimi, uzay radyasyonu, değişen fiziksel aktivite, beslenme sorunları, uykusuzluk, yüksek g ve hiperoksi gibi çevresel streslere maruz kalmaktadır.

Araştırma, uzay koşullarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlıyor. Astronot Alper Gezeravcı, uzay ortamı koşullarının etkisiyle gen ekspresyonlarında ve metabolizmalarında gerçekleşen fizyolojik ve biyokimyasal değişimleri de inceleyecek

Bu çalışma ile, vücuttaki sistem çapındaki değişikliklerin uzay yolcularının sağlığına yönelik olası risk faktörlerinin anlaşılmasında yeni bilgiler sağlanması bekleniyor.  Ayrıca bu deney ile Dünya’daki var olan hastalıklar için yeni tedaviler ve önleyici tedbirlerin geliştirilmesinde faydalı olabileceği düşünülüyor.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: Ankara Üniversitesi – Prof. Dr. Emel Emregül

MİYELOİD

Miyeloid isimli bilim misyonunda, uzay misyonuna katılan bireylerde radyasyona maruz kalmanın kanser için öncül lezyonlar olan periferik kandaki miyeloid-kökenli baskılayıcı hücrelere etkisinin incelenecek.

Deneyin tanımına göre; Miyeloid kökenli baskılayıcı hücreler (MKBH) kanser gibi kronik inflamasyon süreçlerinde yüksek düzeyde üretilerek immün baskılama yapan, kanser progresyonunu ve metastazı destekleyen, heterojen immatür miyeloid hücre popülasyonudur. Bu çalışma ile, uzay misyonu katılımcılarının maruz kalacağı yolculuk ve uzay koşulları, kozmik radyasyon hasarının immünolojik olarak MKBH hücreleri düzeyinde ölçülmesi ve değerlendirilmesi amaçlandı.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: Hacettepe Üniversitesi, Prof. Dr. Güneş Esendağlı

MESSAGE

Message isimli bilim misyonunda, Mikroyerçekimi İlişkili Genetim Bilim Misyonu (Microgravity Associated Genetics Science Mission) konusunun araştırılması hedeflendi.

Deneyin tanımına göre; yerçekimsiz ortamdan etkilenen henüz işlevi keşfedilememiş genlerin tespit edilmesi ve uzay görevlerinde, bağışıklık hücrelerinden hangilerinin yer çekimi tarafından direkt olarak etkileneceğinin, CRISPR gen mühendisliği yöntemleri ile belirlenmesi amaçlanıyor.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: Üsküdar Üniversitesi, Dr. Öğr. Üyesi Cihan Taştan

ALGALSPACE

Algalspace isimli bilim misyonuna göre; uzay koşullarında antarktika ve ılıman mikroalg yetiştiriciliğinin karşılaştırmalı bir çalışması gerçekleştirilecek

Deneyin Tanımına göre; Uzayda, Antarktik ve ılıman bölge mikroalglerinin büyüme verileri karşılaştırılarak, literatürde ilk kez kutup alglerinin uzayda kullanımına yönelik bir çalışma gerçekleştirilecek. Uzayda algler: CO2’den O2 rejenerasyonu, ek gıda temini, su iyileştirme, yaşam destek alanlarında kullanılmak amaçlarıyla araştırılacaktır.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: Yıldız Teknik Üniversitesi – Prof. Dr. Didem Özçimen

CRISPR – GEM

CRISPR – GEM isimli bilim misyonunda, mikro yerçekimi altında bitkilerde CRISPR Gen düzenleme verimliliğinin araştırılması hedeflendi. 

Deneyin tanımına göre; İnsanlığın uzaydaki geleceği için aşılması gereken en büyük engellerden bir tanesi olan, uzun süreli uzay görevlerinde sürdürülebilir bir sistemin sağlanamaması sorununu çözmek amacıyla tasarlanan biyorejeneratif yaşam destek sistemlerinin iskeleti olan bitkilerin, uzay görevi sırasında meydana gelen biyolojik ve biyolojik olmayan stresler karşısındaki savunma mekanizmalarının anlaşılması ve geliştirilmesine yönelik olarak, moleküler biyolojinin modern gen düzenleme tekniklerinden bir tanesi olan CRISPR tekniğinin mikro yerçekimi ortamda bitkiler üzerindeki etkinliği araştırılacak

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: Yıldız Teknik Üniversitesi – Tuğçe Celayir

PRANET

Pranet isimli bilim misyonunda, propolisin anti bakteriyel etkisi (PRANET) incelenecek.

Deneyin tanımına göre; Propolis, çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan, haricen kullanılmasında da herhangi bir yan etki bulunmayan bir maddedir. Bilim misyonu ile,  propolis maddesinin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacaktır. Kontrol ve deney grupları oluşturularak propolisin anti bakteriyel etkisi test edilecek, sonuçların yer çekimli ortam ile benzer sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacak.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: Muş Bilim ve Sanat Merkezi- Birsen Geçer

VOKALKORD

Vokalkord isimli bilim misyonunda, uzay’da yaşamaya karşı oluşan hayati tepkimelerin vokal kord kaynaklı değişimler ile tespiti ve düşük yerçekimsizliğin sebep olduğu rahatsızlıkların ses frekansları ile tanımlanması hedeflendi.

Deneyin tanımına göre; solunum sistemi fizyolojisi içerisinde akıllı saat yapay zeka desteği ile Seste meydana gelen frekans değişiminden rahatsızlıkların tespit edilmesi ve yerçekimsiz ortamın etkilerinin insan sesi üzerine etkilerinin araştırılması hedeflendi.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: Haliç Üniversitesi- Prof. Dr. Gökhan AYDEMİR

OKSİJEN SATURASYONU

Oksijen Saturasyonu isimli bilim misyonunda, solunum sistemi fizyolojisi içerisinde yapay zeka desteği ile verilen havanın oksijen seviyesini hesaplayarak düşük yer çekiminin sebep olduğu rahatsızlıkların tanımlanması hedeflendi.

Deneyin tanımına göre, Hastalıkların tedavisinde erken teşhisin önemi hayatidir. Yapay zeka desteği ile verilen havanın oksijen seviyesini hesaplayarak düşük yer çekiminin sebep olduğu farklılıklar ve rahatsızlıkların tanımlanması hedeflenmektedir.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: Nişantaşı Üniversitesi-Oğuzhan Aydemir

MİYOKA

Miyoka isimli bilim misyonunda, mikro yerçekimi ortamında kurşunsuz lehimleme işlemi araştırılacak.

Deneyin tanımına göre; Mikro yerçekimi ortamında gerçekleştirilecek kurşunsuz lehimleme deneyi ile ilk Türk Astronotu Gezeravcı, UUİ’de elektronik kart üzerine kurşunsuz bileşen montajı gerçekleştirecek. Uzay görevi sonrası dünyaya getirilecek elektronik kartlar TUBİTAK UZAY tarafından ayrıntılı incelemeye tabii tutularak mikro yerçekiminin kurşunsuz lehimleme sürecine etkileri bilim dünyasının kullanımına sunulmak üzere raporlanacaktır.

Deney Sorumlusu Kurum ve Proje Yöneticisi: TÜBİTAK UZAY- Hakan Asan