Milli Savunma Bakanlığı, Türkiye’nin NAVTEX ilan ettiği bölgeyi ihlal etmeye çalışan altı adet Yunan F-16 savaş uçağı ile gerçekleşen “dog fight” tabir edilen it dalaşı video görüntülerini sosyal medyada yayımladı. Türk Hava Kuvvetleri’ne ait F-16 uçaklarının “dog fight” kurallarına göre defalarca vurma pozisyonuna geldiği uçaklar bölgeden ayrıldı.

Türkiye ile Yunanistan arasında Doğu Akdeniz Münhasır Ekonomik Bölge, yer altı kaynakları arama lisansı gibi tartışmalar gittikçe artıyor. Bu dönemde Türkiye, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğüne bağlı Oruç Reis gemisi ile taban sismik araştırması yapması için Navtex ilan etti. Bu bölgeye de Yunan F-16’ları yaklaşarak Navtex’i tanımadıklarını göstermeye çalıştı. Bugüne kadar Ege Denizi’nde sık sık yaşanan dog fight görüntüleri böylece Akdeniz’e yansırken Milli Savunma Bakanlığı sosyal medyadan ilk defa paylaştı. Görüntülere göre dog fight yaklaşık 32 bin feet (yaklaşık 10 bin 500 metre) irtifada başlıyor. Yunan F-16’ları dalışa geçerek kısa sürede sürat kazanmaya ve Türk uçaklarını vurmakla tehdit edebilecekleri pozisyona geçmeye çalışıyor.  Türk F-16 ise kol uçuşunu bozmadan bu dalışa karşılık veriyor. Videoda yer alan görüntüler kokpit içinde Head Up Display (HUD) olarak adlandırılan şeffaf ekrandan alındı. Bu görüntülere Türk pilotlar defalarca Yunan uçaklarına kilit atıyor. Bu “sana kilitli füzeyi ateşleseydim seni vurabilirdim, şimdi bu sahadan uzaklaş” anlamı taşıyor. Füze radar kilidi atıldığında Yunan uçağının kokpitinde pilota uyarı gidiyor. 

Görüntülerde Türk F-16’ların Yunan F-16’lara arkadan top atış menziline girecek kadar yaklaştığı görülüyor.  Bu görüntüler bir huniye benzer şekilde iki kanattan daralan ve birbirine paralel olarak ilerleyen iki çizgiden anlaşılıyor. Söz konusu iki çizgi hedef uçağın kanat açıklığının bilgisayar yardımıyla otomatik olarak hesaplandığı bir alana mermilerin olası dağılımını tarif ediyor. Söz konusu yaklaşma limitlere geldiğinde ekranda beliren çarpı işareti optimum atış zarfı için pilotu uyarıyor

Zaman zaman duyulan çınlama sesi ise Türk uçağından Yunan uçağına ısı ve kızılötesi güdümlü AIM-9 Sidewinder füzeleri ile kilit atıldığını bildiriyor. Bu kilit durumunda eğer füze ateşlenirse Yunan F-16 uçağının “sakınma manevrası” yaparak füze enerjisi bitinceye kadar kaçması gerekiyor ancak bu aynı zamanda çok zor bir ihtimal. Füze ateşlendiğinde Yunan kokpitinde ayrıca ikaz çalacak. Pilot ise ani manevralarla füzeden kurtulmaya çalışacak. Öte yandan HUD üzerinde yer alan SIM harfleri simülasyon anlamına geliyor. Bu durumda pilotun yanlışlıkla füze ateşlemesi söz konusu değil. Ateşleme düğmesine bassa bile füze harekete geçmeyecek. Oysa SİM yerine savaş moduna alınsa ve pilot düğmeye basarsa füze Yunan uçağını vurmak üzere harekete geçer.

İt dalaşı sırasında uçaklar zaman zaman ard yanma adı verilen ve egzoz çıkışına ilave yakıt püskürtülmesiyle süratin ani artmasını sağlayan “afterburner” açarak birbirine karşı avantajlı duruma gelmeye çalışıyor. Bu sırada yakıt tüketimi olağanüstü derecede artıyor Ekranda görülen “Bingo” kelimesi ise yakıtın kritiğe geldiğini belirterek pilotu en yakın meydana dönmesi için uyarıyor. Ekranda bu kelimenin ne zaman çıkacağını uçulacak meydana olan uzaklığa göre pilot önceden belirliyor.

Videoda Yunan uçaklarının kanat altlarında iki adet harici atılabilir yakıt tankı taşıdıkları görülüyor. Bu tanklar uçağın menzilini arttırmaya yarıyor. Bir uçak bu tankları taşıyarak menzilini arttırıyor ancak “drag” adı verilen aerodinamik engel nedeniyle hem sürati düşüyor hem manevra yeteneğinden kaybediyor. O nedenle bir füze ateşlenirse pilot sakınma manevrası yaparken havadan atılabilir bu tankları da bırakıyor.

Videoda Yunan uçaklarında ayrıca ikişer AIM-9 ve ikişer AIM-120 olmak üzere yakın ve orta menzilli hava-hava füze yükleri görülüyor. Pilotlar bu durumu kayıtlara geçirilmesi ve gerekli önlem alınması için telsizle komutanlığa “iki uzun (AIM-120) iki kısa (AIM-9) droplu (havadan atılabilir harici yakıt tankı) F-16  “52” (uçağın hangi blok olduğu ve hangi motoru kullandığı) “+” (aviyonik /elektronik harp özeliklerini” sözleriyle bildiriyor.

Ekranın sol üst yanında SIM yazısının üstünde yer alan 0.0 ile 9.0 arasında değişen sayı ise uçağın manevrası sırasında yaşanan G kuvvetini gösteriyor. 9 G yerçekiminin 9 katı yükün uçağa ve haliyle pilota bindiğini gösteriyor. Uçağın üstüne binen yük arttıkça pilot aldığı eğitim uyarınca bilincini korumak için derin soluk alıp veriyor. Bu durum beyne giden oksijen miktarının korunmasını sağlıyor. Derin nefes ayrıca vücut içinde yaratılan ters basınç sonucunda G'nin etkisini düşürmeyi sağlıyor. Öte yandan pilotun vücuduna giydiği G suit bu sırada şişiyor. Şişme bacaklarda çok, bel civarında az olacak şekilde gerçekleşiyor. G suit şiştiğinde kan vücudun üst bölümünde kalıyor ve beynin kansız kalmasının önüne geçiliyor.

İlgili videoya bu linkten ulaşabilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=6dS-earOAzQ&t=4s